چکیده

هدف این مقاله شناخت مؤلفه‌های فرهنگ سیاسی جریان سلفی تکفیری با تأکید بر گروه داعش است. بر اساس یافته‌های پژوهش، سلفی‌ها گروهی از مسلمانان تندرو از اهل سنت هستند که عقاید و باورهایی انحرافی از اسلام دارند. در این میان، جریانی خشونت‌طلب و رادیکال به نام داعش، در مدتی کوتاه توانسته است به بخش‌هایی از سوریه و عراق تسلط یافته، در کانون تحولات سیاسی بین‌المللی قرار گیرد. رهبر آن‌ها خود را خلیفه مسلمانان خوانده و از دیگر مسلمانان خواسته شده است که از آن‌ها پیروی کنند؛ بنابراین، برای شناخت بهتر این جریان و اتخاذ تدابیر و راهبردهای مناسب برای مقابله، این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که «مؤلفه‌های فرهنگ سیاسی جریان سلفی تکفیری به ویژه گروه داعش کدامند؟» برای پاسخ به این پرسش از روش تحلیل اسنادی که از انواع روش‌های کیفی است، استفاده شده است. با این روش، اسناد و مدارک موجود شامل کتب، مقالات وغیره بررسی شده است. پژوهش حاضر ابتدا به بررسی مفاهیم فرهنگ سیاسی و جریان سلفی تکفیری، نظریه‌پردازان فرهنگ سیاسی جریان سلفی تکفیری و انواع جریان‌های سلفی پرداخته است. در این باره همچنین مؤلفه‌هایی چون خلافت، جهاد و شهادت را شناسایی کرده و آن‌ها را به تفکیک مورد بررسی قرار داده است. یافته‌ها حاکی از آن است که خلافت، اصلی‌ترین مؤلفه فرهنگ سیاسی داعش است. همچنین از نگاه آنان جهاد ابزار تحقق خلافت بوده و به شکل‌های مختلف آن علیه گروه‌های مخالف مسلمان و غیرمسلمان ممکن است به برپایی حکومت اسلامی کمک کند. انجام عملیات تروریستی توسط این گروه، با توجه به نگرش آنان به جهاد و شهادت، اجرای شریعت و تشکیل حکومت اسلامی توجیه می‌شود.