• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات سیاسی جهان اسلام

  1. صفحه اصلی
  2. ایدئولوژیزه کردنِ مذهب: اندیشه و عملِ خشونت در سلفیسم جهادی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

هزینه چاپ مقاله

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فرم ها

راهنمای نویسندگان

ایدئولوژیزه کردنِ مذهب: اندیشه و عملِ خشونت در سلفیسم جهادی

    نویسنده

    • محسن عباس زاده مرزبالی

    استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران

,

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.30479/psiw.2021.15463.2991
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

هدف: مقاله حاضر درصدد ارائه تحلیلی کاربردی در خصوص نقش نظام معنایی در تکوین، توجیه و پیشبرد کنش خشونت­آمیز گروه­های سلفی رادیکال است. در این راستا، پرسش اصلی این است که چگونه می­توان تبیینی از «نحوه اتصال» خشونت سیاسی به مذهب ارائه داد؟
روش: مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی داده­های گردآوری ­شده از منابع کتابخانه­ای و اینترنتی می­پردازد و در قالب یک چارچوب تحلیلیِ ایدئولوژی­شناسانه سامان می­دهد؛ زیرا بر این فرض است که مکانیسم اتصال خشونت سیاسی به مذهب را می­بایست در «ایدئولوژیزه ­کردنِ مذهب» سراغ گرفت.
یافته­ها: با تقلیل ­­یافتن مذهب به ایدئولوژی در اثر روش­شناسیِ ظاهرگرایانه سلفیسم جهادی، خشونت نه تنها به ­لحاظ نظری از «توجیه یا تجویز» مذهبی برخوردار می­شود، بلکه «نحوه اِعمال» آن­ نیز در قالب فقه­التکفیر تصریح می­گردد. بدین منظور، مقاله حاضر پس از تحلیل خشونت سیاسی به منزله دلالت ایدئولوژی سلفیسم­ جهادی، سه مفهوم نکایه (تخریب)، توحش (ارعاب) و تمکین (استقرار) را متذکر می­شود. مفاهیمی که همچون «دستورالعمل­های فقهی» در جهت «استراتژی سیاسیِ» کسب، حفظ و گسترش سیادت به­ کار سَلَفی­های جهادی می­آیند.
 نتیجه­گیری: این تحلیلِ ایدئولوژی­شناسانه، تبیینی از «سیاست خشونتِ» سلفیسم جهادی به ­مثابه آمیزه­ای از جهان­بینی سنتی (آموزه­های سلفی) و پدیدار مدرن (عقلانیت ابزاری معطوف به سلطه) به ­دست می­دهد. تجربه داعش، مصادیق مناسبی برای تبیین این فرض در اختیار می­نهد.

کلیدواژه‌ها

  • اسلام
  • ایدئولوژی
  • اسطوره
  • عقل ابزاری
  • فقه‌التکفیر
  • جهاد
  • داعش
  • XML
  • اصل مقاله 952.69 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
 آرنت، هانا (1390)، توتالیتاریسم، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: ثالث، چاپ سوم.
 احمدی، حمید (1390)، جامعه­شناسی سیاسی جنبش­های اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
 انسار، پی­یر (1398)، ایدئولوژی­ها، کشمکش و قدرت، ترجمه: مجید شریف، تهران: قصیده­سرا، چاپ سوم.
 بارت، رولان (1386)، اسطوره، امروز،‌ ترجمه: شیرین‌دخت دقیقیان، تهران: مرکز.
 بشیریه، حسین (1386)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ششم.
بلقزیز، عبدالاله (1398)، دولت و نظام سیاسی در اندیشه متفکرین اسلامی معاصر، ترجمه: علیرضا سمیعی اصفهانی و محمدجواد خلیلی، تهران: نگاه معاصر.
تانسی، استیون. دی (1386)، مقدمات سیاست، ترجمه: هرمز همایون­پور، تهران: نی، چاپ سوم.
تودُر، هنری (1382)، اسطوره سیاسی، ترجمه: سید محمد دامادی، تهران: امیرکبیر.
 ثابت، علی (1393)، «کلام سیاسی و حیات سلولی تروریسم تکفیری»، آفاق امنیت، 7 (23): 131-97.
جنینگز، جرمی (1380)، «ژرژ سورل: اندیشه­ها درباره خشونت»، در نقد و بررسی آثار بزرگ سیاسی سده بیستم، ویراسته موری فوریست و موریس کینز ساپر ترجمه: عبدالرحمن عالم، تهران: انتشارات دانشکده حقوق وعلوم­سیاسی دانشگاه تهران.
دکمجیان، هرایر (1395)، اسلام در انقلاب: جنبش­های اسلامی در جهان عرب (بررسی پدیده بنیادگرایی اسلامی)، ترجمه: حمید احمدی، تهران: کیهان، چاپ هفتم.
روآ، اولیویه (1397)، جهل مقدس؛زمان دین بدون فرهنگ، ترجمه: عبدالله ناصری طاهری و سمیه سادات طباطبایی، تهران: مروارید.
زنگنه، پیمان؛ حمیدی، سمیه (1395)، «بازکاوی روانشناختی کنش گروه­های سلفی- تکفیری: مطالعه موردی داعش»، فصلنامه پژوهش­های سیاسی جهان اسلام، 6 (3): 144-121.
ژیژک، اسلاوی (1394)، «داعش مدرن­شدگیِ منحرف است»، ترجمه: سید امین هاشمی، ترجمان، 24 اردیبهشت، قابل دسترسی در: http://tarjomaan.com/vdch.knqt23nixftd2.html
سید، رضوان (1398)، اسلام سیاسی معاصر: در کشاکش هویت و تجدد، ترجمه: مجید مرادی رودپشتی، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
 شحاده، مروان (1395)، سیر گفتمان سلفی­گری: جنبش­های جهادی- دوره 2007-1990 م، ترجمه: محمدکاظم جعفری، تهران: سروش.
 صالحی، سیدجواد؛ مرادی نیاز، فاتح (1395)، «بنیادگرایی داعش- القاعده: تمایزهای ساختاری و ایدئولوژیکی»، دوفصلنامه علمی- پژوهشی جامعه­شناسی سیاسی جهان اسلام، 4 (1): 110-85.
 شایگان، داریوش (1373)، «ایدئولوژیک­شدن سنت»، ترجمه: مهرداد مهربان، کیان، 4 (19): 19-10.
عبداللهی ضیاءالدینی، مهدی (1400)، «تبارشناسی تروریسم سلفی»، فصلنامه رهیافت­های سیاسی و بین­المللی، 12 (3): 175-203.
غفاری هشجین، زاهد؛ قدسی علیزاده، سیلاب (1393)، «مؤلفه­های فرهنگ سیاسی جریان سلفی- تکفیری (مطالعه موردی: داعش)»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، 3 (11): 111- 89.
فراتی، عبدالوهاب (1396)، «ایدئولوژی تکفیر؛ سرشت و راهبرد مواجهه با آن»، فصلنامه علوم سیاسی، 20 (77): 99-127.
فیرحی، داوود (1387)، «مفهوم جنگ و اخلاق نظامی در اسلام شیعی»، فصلنامه سیاست، 38 (1): 131-159.
فیرحی، داوود (1393)، «فقه تکفیر و تحولات آن در اندیشه معاصر»، پایگاه اطلاع­رسانی مؤسسه فرهنگی فهیم، 12 مهر، قابل دسترسی در:
http://fahimco.com/Post/Details/4152/
قطب، سید (1378)، نشانه­های راه، ترجمه: محمود محمودی، تهران: نشر احسان.
مک­نیر، برایان (1392)، مقدمه­ای بر ارتباطات سیاسی، ترجمه: مهدی کاظمی، تهران: انتشارات همشهری.
میراحمدی، منصور و احمد مهربان (1387)، «ایدئولوژی سید قطب و اسلام رادیکال»، پژوهشنامه علوم سیاسی، 4 (13): 175-212.
 ناجی، ابوبکر (1397)، مدیریت توحش، ترجمه: محمدحسین باقی، تهران: سرایی.
نبوی، عبدالامیر؛ اعتضادالسلطنه، نوژن (1398)، «داعش و مدرنیسم ارتجاعی؛ بررسی اندیشه و عملکرد نسل جدید اسلام­گرایی رادیکال»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، 9 (2): 79-105.
نصری، قدیر (1395)، «صنعت خشونت»، مرکز پژوهشهای علمی و تحقیقات استراتژیک خاورمیانه، 13 تیر، قابل دسترسی در:
 https://www.cmess.ir/Page/View/2016-07-03/373
نصری، قدیر (1396)، «داعش و رجوع به مخازن فکری خشونت: چهار کتابی که مرجع اندیشه­های تکفیر هستند»، دیپلماسی ایرانی، 6 شهریور، قابل دسترسی در:
http://irdiplomacy.ir/fa/news/1971037/
نوذری، حسینعلی (1386)، نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت در علوم اجتماعی و انسانی، تهران: آگه، چاپ دوم.
وینسنت، اندرو (1386)، ایدئولوژی­های مدرن سیاسی، ترجمه: مرتضی ثاقب­فر، تهران: ققنوس، چاپ دوم.
یورگنزمیز، مارک (1399)، تروریسم در اندیشه یکتاپرستی، ترجمه: مجید موحد، تهران: تیسا.
 
Abdollahi Ziyaedini, M (2021), “The Genealogy of Salafi Terrorism”, Political and International Approaches, 12 (3): 175-203 (In Persian).
Ahmadi, H (2011). Political Sociology of Islamic Movements, Tehran: I.S.U. Press (In Persian).
Al-sayyid, R (2019). Contemporary Political Islam: Conflict Between Identity and Modernity, M. Moradi Roudposhti (Trans.), Qom: Mofid University Press (In Persian).
Al-Zarqawi, A (2014). “The Widespread Ignorance among the People”,Dabiq, No.2.
Ansar, P (2019). Ideologies: Conflicts and Power, M. Sharif (Trans.), Tehran: Ghasidehsara, 3rd edition (In Persian).
Arendt, H (2011). Totalitarianism, M. Salasi (Trans.), Tehran: Sales, 3rd edition (In Persian).
Barthes, R (2007). Myth, Today, SH. Daghighian (Trans.), Tehran: Markaz (In Persian).
Bashirieh, H (2007). Revolution and Political Mobilization, Tehran: University of Tehran Press, 6th edition (In Persian).
Belkeziz, A (2019). The State in Contemporary Islamic Thought: a Historical Survey of the Major Muslim Political Thinkers of the Modern Era, A. Samiee Esfahani & M. Khalili (Trans.), Tehran: Negah`e Moaaser (In Persian).
Borum, R (2004). Psychology of Terrorism, Tampa: University of South Florida.
Cavanaugh, W (2009). Myth of Religious Violence: Secular Ideology and the Roots of Modern Conflict,Oxford:Oxford University Press.
Dekmejian, H (2016). Islam in Revolution: Fundamentalism in the Arab World, H. Ahmadi (Trans.), Tehran: Keyhan, 7th edition (In Persian).
Forati, A (2017). “Takfir Ideology; Characteristics and the Ways of Dealing with it”, Political Science Quarterly, 20 (77), 99- 127 (In Persian)
Firahi, D (2008). “The Concept of War and Military Ethics in Shi’ite Islam”, Politics Quarterly, 38 (1), 131-159 (In Persian).
Firahi, D (2014). “Figh al-Takfir and its Developments in Contemporary Thought”, available on: http://fahimco.com/Post/Details/4152/, (In Persian)
Herf, J (2003). Reactionary Modernism: Technology, Culture, and Politics in Weimar and the Third Reich, Cambridge University Press.
Jennings, J (2001). “Georges Sorel: Reflections on Violence”, in F. Forsyth & m. keens- Soper (Eds.), The Political Classics: Green to Dworkin, A. Alem (Trans.), Tehran: Faculty of Law & Political Science Press (In Persian).
Juergensmeyer, M (2020). Terror in the Mind of God: The Global Rise of Religious Violence, M. Monahed & M. aligo (Trans.), Tehran: Tisa  (In Persian).
McNair, B (2013). An Introduction to Political Communication, M. Kazemi (Trans.), Tehran: Hamshahri Press (In Persian).
Mir-Ahmadi, M; Mehraban, A (2008). “Seid Qotb and Radical Islam”, Research Letters on Political Science, 13: 175-212 (In Persian).
Nabavi, A; Etezad-al-saltaneh, N (2109). “ISIS and Reactionary Modernism”, Quarterly Journal of Political Research in Islamic World, 9 (2): 79-105 (In Persian).
Naji, A (2018). Management of Savagery, M. Baghi (Trans.), Tehran: Saraee (In Persian).
Nasri, Gh (2016). “The Industry of Violence”, Available on:
 https://www.cmess.ir/Page/View/2016-07-03/373
Nasri, GH (2017). “ISIS and Referring to Intellectual Resources of Violence”, available on: http://irdiplomacy.ir/fa/news/1971037/
Nozari, H (2007). The Critical Theory of Frankfurt School; in Human and Social Science, Tehran: Agah, 2nd edition (In Persian).
Qutb, S. (1998) Milestones, M. Mahmodi (Trans.), Tehran: Ehsan (In Persian).
 
Roa, O (2018), Holy Ignorance: When Religion and Culture Part Ways, A. Naseri & S. Tabatabaie (Trans.), Tehran: Morvarid (In Persian). 
Sabet, A (2014). “Political Islamic Scholastic Theology and the Cellular Life of Takfiri Terrorism”, Scientific Journal of Security Horizons, 7 (23): 97-131 (In Persian). 
Salehi, S. J & Moradi Niaz, F (2016). “Daesh- Al-Qaida Islamic Fundamentalism: Structural and Ideology Differentiation”, Political Sociology of Islamic World, 4 (1): 85- 110 (In Persian).
Shayegan, D (1994). “ldeologization of the Tradition”, M. Mehraban (Trans.), Kian, 4(19): 10-19 (In Persian). 
Shihadeh, M (2016). The Developments of Discourse of Salafism, M. Jaefari (Trans.), Tehran: Sorosh (In Persian).
Stren, J; Berger, J (2015). ISIS: The State of Terror, New York: Ecco.
Tansy, S (2007). Politics: The Basics, H. Homayonpor (Trans.), Tehran: Ney, 3rd edition (In Persian).
Tudor, H (2003). Political Myth, M. Damadi (Trans.), Tehran: Amirkabir (In Persian).
Vincent, A (2007). Modern Political Ideologies, M. Sagheb-far (Trans.), Tehran: Ghoghnos (In Persian).
Zahed GHaffari, H. & GHodsi Alizadeh, S (2014). “Components of the Political Culture of the Takfiri Militant Groups (Case Study: ISIS)”, A Quarterly Journal of Political Studies of Islamic World, 3 (11): 89-111 (In Persian).
Zangeneh, P. & Hamidi, S (2016). “Psychological Re-examination of Takfiri-Salafi Groups”, Quarterly Journal of Political Research in Islamic World, 6 (3): 121-144 (In Persian).
Zizek, S (2015). “ISIS is Perverted Modernization”, A. Hashemi (Trans.), Available on:
http://tarjomaan.com/vdch.knqt23nixftd2.html, (In Persian). 
 
 
    • تعداد مشاهده مقاله: 856
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 529
مطالعات سیاسی جهان اسلام
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 38
شهریور 1400
صفحه 113-135
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 952.69 K
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 856
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 529

APA

عباس زاده مرزبالی, محسن . (1400). ایدئولوژیزه کردنِ مذهب: اندیشه و عملِ خشونت در سلفیسم جهادی. مطالعات سیاسی جهان اسلام, 10(2), 113-135. doi: 10.30479/psiw.2021.15463.2991

MLA

عباس زاده مرزبالی, محسن . "ایدئولوژیزه کردنِ مذهب: اندیشه و عملِ خشونت در سلفیسم جهادی", مطالعات سیاسی جهان اسلام, 10, 2, 1400, 113-135. doi: 10.30479/psiw.2021.15463.2991

HARVARD

عباس زاده مرزبالی, محسن. (1400). 'ایدئولوژیزه کردنِ مذهب: اندیشه و عملِ خشونت در سلفیسم جهادی', مطالعات سیاسی جهان اسلام, 10(2), pp. 113-135. doi: 10.30479/psiw.2021.15463.2991

CHICAGO

محسن عباس زاده مرزبالی, "ایدئولوژیزه کردنِ مذهب: اندیشه و عملِ خشونت در سلفیسم جهادی," مطالعات سیاسی جهان اسلام, 10 2 (1400): 113-135, doi: 10.30479/psiw.2021.15463.2991

VANCOUVER

عباس زاده مرزبالی, محسن. ایدئولوژیزه کردنِ مذهب: اندیشه و عملِ خشونت در سلفیسم جهادی. مطالعات سیاسی جهان اسلام, 1400; 10(2): 113-135. doi: 10.30479/psiw.2021.15463.2991

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • کسب رتبهQ1 فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام در پایگاه استناد ... 1398-12-10
  • رتبه بندی نشریات علمی 1397-02-18
  • پیگیری مقاله های ارسالی به فصلنامه 1396-09-12
  • هزینه چاپ مقاله در فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1396-09-12
  • رویکرد فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1393-07-02

Creative Commons License
نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام از قانون بین المللی کپی رایت Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC) پیروی میکند

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب