چکیده
مرز پدیدهای است که باعث میشود سرزمین و مکان جغرافیایی از مکان دیگری جدا شود و حدود آن مشخص شود. مرز را از پدیدههای جدید در روابط میان کشورها عنوان کردهاند. مرز بهعنوان خطی است که صلاحیت اداری یا یک فضای محله با فضای محله دیگری را تفکیک یا ترسیم میکند. مطالعه مرز در گفتمان دانشگاهی کاملاً جدید بوده است، اما تأثیر آن به اندازه عمر انسان است. کارکردهای مرزها در روابط میان کشورها، مختلف استو مرزها انواع مختلفی دارند. وقتی به نقشه سیاسی جهان نگاه میکنیم مشاهده میشود که برخی از مرزهای زمینی میان کشورها، به شکل خطچین هستند. این مرزها درواقع، مرزهایی هستند که هنوز بر سر آنها میان کشورهای همسایه در دو طرف مرز، اختلافات و چالشهایی وجود دارند. در این مقاله با روش کیفی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به تحلیل نقش مرزهای زمینی بینالمللی بهویژه مرزهای خطچین در ایجاد مناقشات میان کشورها در قلمروهای اسلامی پرداخته شده است که بهطور موردی وضعیت مرزهای میان کشورهای چین، هند و پاکستان مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهند که با توجه به اینکه در قرن کنونی، با پیشرفت تکنولوژی و توسعه فرهنگی در میان کشورهای جهان و شکلگیری گفتمان اقتصادی و شناخت بیشتر دولتها از همدیگر روبرو هستیم، ولی کماکان، مرزهای زمینی در ایجاد چالش و مناقشات سیاسی- امنیتی میان دولتها و جوامع، نقش دارند و بعضاً باعث نزاع و درگیری میان مرزنشینان میشوند. این مسئله در آسیای جنوبی (چین، هند و پاکستان) در قلمروهای سرزمینهای اسلامی همچنان پابرجا است.