چکیده

هجوم مدرنیسم به مرزهای اسلام، واکنش‌های متعددی را در دنیای اسلام به همراه داشته است؛ طرد تمامیت غرب و بازگشت به اسلام اصیل با شعار احیای هویت اسلامی، پذیرش بلاقید فرهنگ غرب و رد ارزش‌های اسلامی با محوریت انطباق با دنیای مدرن و درنهایت بازگشت به ارزش‌های اسلامی در کنار پذیرش برخی از وجوه مدرنیسم که با پیگیری دو روند «هویت‌یابی» و «منطبق‌سازی» همراه بوده، سه واکنشی است که دنیای اسلام در قبال هجوم مدرنیسم از خود نشان داده است. واکنش سوم در قالب اسلام سیاسی در تونس ظهور کرده است؛ بنابراین، به هنگام مطالعه اسلام سیاسی در این کشور باید به دو مفهوم «هویت‌یابی» و «منطبق‌سازی» توجه کرد؛ اما در این میان پیگیری دو روند فوق همواره متعادل و متوازن نبوده و در مقاطع مختلف پیگیری یکی بر دیگری اولویت یافته است به‌گونه‌ای که برخی از مفهوم دگردیسی برای تحلیل تحولات جنبش اسلامی تونس بهره برده‌اند. پژوهش پیش رو ضمن بررسی چگونگی ظهور و صعود جنبش اسلامی تونس، به روند دگردیسی این جنبش در قالب دو مفهوم «هویت‌یابی» و «منطبق‌سازی» خواهد پرداخت.