«دولت عمیق» نظامیان و «کودتای جامعه مدنی» در مصر (با تأکید بر تحولات سال‌های 2011-2015)

در این مقاله، با استفاده از نظریه ‌های « دولت عمیق» و « کودتای جامعه مدنی» چگونگی قدرت‌یابی نظامیان و سرکوب سازمان‌یافته جنبش اخوان المسلمین در مصر تحلیل شده ‌است. سوال مقاله اینگونه صورت‌بندی شده که« چگونه نظامیان مصری طی سال‌های 2011 تا 2015 با حذف سایر نیروهای سیاسی رقیب، قدرت را در انحصار خود در آوردند ؟ یافته ‌های حاصل از پردازش فرضیه حاکیست که ویژگی -های تاریخی و فرهنگ سیاسی مصر، وجود دشمن و تهدید خارجی، ماموریت حفاظت از پیمان کمپ دیوید و حمایت خارجی باعث شده که ارتش بر زیرساخت های اساسی قدرت در این کشور تسلط یافته و دولت عمیقی را ایجاد کند. چنین وضعیتی موجب شده که نظامیان تحولات پرشتاب سال های اخیر مصر را کنترل و هدایت کنند. نظامیان مصری ضمن نقش‌آفرینی در سقوط حسنی مبارک، طی یک برنامه ریزی یکساله، توانستند با «کودتای جامعه مدنی» دولت اخوانی محمد مرسی را سرنگون و با برگزاری انتخابات مهندسی شده، قدرت سیاسی را در این کشور به انحصار خود درآورند. شکل‌گیری و مؤلفه های دولت عمیق نظامیان مصری، چگونگی کودتای جامعه مدنی و پیامدهای سلطه نظامیان بر عرصه سیاست مصر ، محور های اصلی این مقاله را تشکیل می‌دهد که با روش توصیفی- تحلیلی پردازش شده ‌است.

واژگان کلیدی: اخوان المسلمین، دولت عمیق، کودتای جامعه مدنی، مصر.

کلیدواژه‌ها

مراجع

1. اتابکی، تورج، (1385)، تجدد آمرانه؛ دولت و جامعه در عصر رضاشاه، ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران: قومس، چاپ اول.
2. خدوری، مجید، (1369)، گرایش‌های سیاسی در جهان عرب، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، چاپ اول.
3. عطایی فر، بهروز، (1379)، ارتش، کودتا، سیاست، تهران: نشر آمین، چاپ اول.
1. ازغندی، علیرضا، (1366)، «ارتش و سیاست در کشورهای جهان سوم: نگاهی به نظریات پژوهشگران امریکایی و روسی»، مجله علوم اجتماعی و انسانی، شیراز، دانشگاه شیراز، دوره دوم، شماره دوم، 82-93.
2. روبین، باری، (1380)، «ارتش و سیاست در خاورمیانه معاصر»، ترجمه ناصر پورحسن، فصلنامه خاورمیانه، تهران: مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه، شماره 27، 290-308 .
3. سلطانی نژاد، محمد؛ سازمند، بهاره، (1392)، «از انقلاب تا کودتا: مناسبات نظامی- مدنی در مصر جدید»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، تهران: انجمن مطالعات جهان اسلام، شماره 8، 105-125
4. شهابی، سهراب؛ عباسی، فهیمه، (1392)، «مسیر دشوار دموکراسی در مصر: چالش های گذار همزمان پس از سقوط مبارک»، فصلنامه روابط خارجی، تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی، سال پنجم، شماره چهارم، 7-28.
5. غلامی، احمد؛ عبدالله‌پور، ارسلان، (1392)، «پان عربیسم و بهار عربی: ناهمسانی های هستی شناختی»، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، تهران: موسسه اطلاعات، شماره 291، 14-27.
6. فرجی، محمدرضا، (1391)، «پارامترهای تعیین‌کننده سیاست خارجی مصر از انقلاب ناصر تا کودتای ارتش 1952-2013»، مطالعات سیاسی جهان اسلام ، قزوین: دانشگاه بین المللی امام خمینی، شماره 4، 15-32
7. لطفیان، سعیده، (1388)، «مداخله نظامیان در سیاست خاورمیانه»، فصلنامه سیاست، تهران: دانشگاه تهران ، شماره12، 225-250
1. Aknur, Müge and Erkan Okalan,(Summer 2012), The Limited Impact of the USA on Political Liberalization in Egypt during the Mubarak Era, Alternative Turkish Journal of International Relations, Vol. 11, No. 2. 48-64.
2. Al-Jazeera, 1 and 3 July 2013 .
3. Al-Awadi, Hesham ,(2013), Islamists in power: the case of the Muslim Brotherhood in Egypt, Contemporary Arab Affairs, 6:4.
1. Azzam, Maha( May 2012), Egypt’s Military Council and the Transition to Democracy, Middle East and North Africa Programme, Briefing paper, London: Chathamhouse.
1. Ayoob, Mohammed (Fall 2004), Political Islam: Image and Reality, World Policy Journal, Vol. 21, No3.
1. Carnacion, Omar,(June 2002), Venezuela's 'civil society coup . World Policy Journal , Vol. 19 No. 2. pp.38-48.
1. Carnacion, Omar(,July, 9.2013), Even Good Copps are Bad. Lesson from Egypt FROM the Philippine, Venezuela , and Byonds. At: http:// www. Foreignaffairs.com/ article/1395701.
1. Cribb, Robert, (2009), Introduction: Parapolitics, Shadow Governance and Criminal Sovereignty , in Eric Wilson,Government of the Shadows: Parapolitics and Criminal Sovereignty, Australia: Pluto Press.
1. El Sharnoubi, Osman , (28 Jun 2013),Egypt's President Morsi in power: A timeline (Part II).Available at: http://english.ahram.org.eg/News/74754.aspx
1. Financial Times, 3 July 2013
1. Hashim, Ahmed.S,(Winter 2011), The Egyptian Military, Part Two: From Mubarak Onward , Middle East Policy , Volume 18, Number 4. Pp106-128.
1. Hitchens, Christopher,(Apr. 2011), What I Don’t See at the Revolution, Vanity Fair, Available at: http://www.vanityfair.com/politics/features/2011/04/hitchens-201104.
1. Jenkins, Gareth H.,(August 2009), Between Fact and Fantasy: Turkey's Ergenekon Investigation. Central Asia Caucasus Institute & Silk Road Studies Program, Paul H. Nitze School of Advanced International Studies.
1. Kahl Colin H, and Marc Lynch , (Spring 2013), U.S. Strategy after the Arab Uprisings: Toward Progressive Engagement, the Washington Quarterly .No , 39-60.
1. Khosrokhavar, Farhad. ,(2014). Violence in the Arab Revolutions: The Paradigmatic Case of Egypt,International and Multidisciplinary Journal of Social Sciences, 3(1), 1-35. 1-35.
1. Levinson ,Charles and Matt Bradley, ( July 19, 2013 ) , In Egypt, the 'Deep State' Rises Again, Available at:online.wsj.com/.../SB10001424127887324425204578601700051224658‎Cached.
1. 27. Lofgren, Mike , (2012), The Party is Over: How Republicans Went Crazy, Democrats Became Useless, and the Middle Class Got Shafted, Penguin Books.
1. O’Neil ,Patrick H., (March 2014), The Deep State: An Emerging Concept in Comparative Politics, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2313375 or http://dx.do i.org/10.2139/ssrn.2313375.
2. Sharp, Jeremy M.( 2014), Egypt: Background and U.S. Relations, Congressional Research Service , 7-5700,RL33003.Available at: http://fpc.state.gov/documents/organization/221319.pdf.
1. Tunander , Ola,(2009), Democratic State vs. Deep State: Approaching the Dual State of the West, in Eric Wilson,Government of the Shadows: Parapolitics and Criminal Sovereignty, Australia: Pluto Press.
1. Zahid, Mohammed( 2010), The Muslim Brotherhood and Egypt’s Succession Crisis: The Politics of Liberalisation and Reform in the Middle East, London and New York: I.B.Tauris Publishers.

تعداد مشاهده مقاله: 2,098
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,512

«دولت عمیق» نظامیان و «کودتای جامعه مدنی» در مصر (با تأکید بر تحولات سال‌های 2011-2015)

مراجع

مراجع

دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 2شهریور 1395صفحه 53-74

دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 2
شهریور 1395
صفحه 53-74