چکیده

انقلاب یکی از پدیده های سیاسی است که موجب دگرگونی شدید و اساسی در جامعه می‏شود. اینکه انقلاب دقیقا چیست و موضوع آن کدام است مورد اختلاف شدید صاحبنظران انقلابها است و نه تنها تعریف جامع و مانعی در این زمینه ارائه نشده است که مورد اتفاق نظر آنان باشد بلکه درباره زمینه ها و عوامل وقوع و پیامدهای آن نیز اختلاف وجود دارد. دامنه این اختلاف بیشتر به دلیل گستردگی و پراکندگی اطلاعات مربوط به انقلابها است که کار طبقه بندی آنها را دشوار می سازد و تمایلات و ایده های مختلفی که در هر مکان و زمان مختلفی باعث طرح خواسته های انقلابی می گردد. این مقاله در تلاش است تا ضمن بررسی آراء و نظرات صاحبنظران انقلابها درباره تعریف، موضوع و زمینه های بروز انقلاب، اشکالات تحلیل نظری را برشمرده و راهکار جدیدی درباره مفهوم سازی پدیده انقلاب و چارچوب نظری این مطالعه ارائه نماید.