چکیده
پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری جمهوری اسلامی به مثابه نخستین دولت شیعی در عصر حاضرو متعاقب آن تشکیل دولتی با اکثریت شیعی در عراق و احیای جنبشهای شیعی دربرخی کشورهای خاورمیانه مانند بحرین حاکی از ظهور پدیده تازه ای در ژئوپلتیک خاورمیانه است که گاه در نگرش منفی با تعبیر هلال شیعی از آن یاد شده و گاه حرکتی مبتنی بر حقوق بشر و حق تعیین سرنوشت و گویای سرنوشت محتوم و تلاش برای احیای حقوق نادیده گرفته شده شیعیان در پهنه خاورمیانه تلقی شده است به نظر میرسد با همگرایی شیعیان ایران و عراق به مثابه دو محور شیعیان عرب و فارس در پیوند با ساختارهای نهادین در مجموع بتواند حیات تازه سیاسی شیعیان در خاورمیانه را توصیف نماید واقعیتی که طیفی از جنبشهای اجتماعی و سیاسی تا نهاد و دولت سازی را در بر میگیرد. بررسی ظرفیت ها و قابلیتهای ان و نیز مولفه های تاثیرگذار بر ژئوپلتیک شیعیان و نیز فهم چگونگی تاثیرگذاری این متغیر نوظهور در معادلات خاورمیانه در درک تحولات آتی این منطقه از جهان اهمیت زاید الوصفی دارد این مقاله در صدد است با بازنمایی وضعیت فعلی بازخیزی شیعیان خاورمیانه به تشریح و بسط ظرفیتها و قابلیتهای تاثیرگذاری این مولفه مهم در آینده و به بررسی تنوع آثار و نتایج حاصل از این بازخیزی در صحنه خاورمیانه بپردازد.
کلیدواژهها
)