چکیده

     ارائه تفسیرهای گوناگون از حقوق و تعهدات ناشی از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای(NPT)، یکی از مسائل مهم و مورد مناقشه حقوق بین‌الملل هسته‌ای است. وجود نقاط ضعف فراوان در این معاهده ازجمله درج عبارات کلی و مبهم، نامشخص بودن مکانیزم حل اختلافات و نداشتن توازن میان حقوق و تعهدات کشورها موجب شده تا قدرت‌های هسته­ای قادر باشند با تفسیر دلخواه، دامنه حقوق و تعهدات ناشی از معاهده را به نفع خود تعریف کنند. قدرت‌های هسته‌ای با تفکیک میان «فعالیت­های هسته‌ای حساس و غیرحساس» و تعقیب سیاست «غنی­سازی صفر» درصدد نفی حقوق کشورها هستند. هدف اصلی پژوهش پاسخ به این پرسش است که در پرتو حقوق بین‌الملل چگونه می‌توان «حق غنی‌سازی» ایران را تحکیم، تثبیت و استیفا کرد؟ فرض این پژوهش بر این بنیان استوار است که دستیابی به حقوق هسته‌ای به‌ویژه «حق غنی­سازی» به عنوان «حق لاینفک و ذاتی» ملت ایران و در سازگاری کامل با موازین حقوق بین‌الملل هسته­ای است. تلاش برای اثبات حقانیت جمهوری اسلامی ایران از طریق شناسایی و تحکیم حقوق هسته‌ای شامل «حق توسعه»، «حق مشارکت»، «حق انتقال فناوری» و به‌خصوص احقاق «حق غنی­سازی» به عنوان «حق مسلم» ج.ا.­ایران، از دیگر اهداف این مقاله به شمار می­رود. نتیجه این تحقیق گویای این واقعیت است که به رسمیت شناختن «حق غنی‌سازی» علاوه بر تأمین منافع ملی، به توسعه حقوق بین‌الملل، علی‌الخصوص در حوزه تفسیر معاهدات و ایجاد رویه بین‌المللی کمک می­کند.