چکیده

 در این مقاله، نویسنده با روش اسنادی و با رویکرد جامعه‌شناسی تاریخی  به بررسی تحولات اخیر مصر می‌پردازد. تیم مک‌دانیل مبدع نظریه نوسازی خودکامانه، بر آن است که نوسازی در جوامع استبدادی  تناقض‌هایی می‌آفریند که از جمله می‌توان به شکل‌گیری نیروهای جدیدی در جوامع سنتی- استبدادی اشاره کرد که خواست‌های جدیدی را در برابر دولت خودکامه مطرح می‌سازند. بخش عمده این نیروها، نیروهای طبقه متوسط نوین هستند که پایگاه شهری دارند. ازآنجاکه دولت خودکامه با دست زدن به نوسازی از بالا متحدان سنتی حکومت (مانند طبقات زمین‌دار) را نابود می‌سازد، آسیب‌پذیری آن در برابر پدیده انقلاب افزایش می‌یابد. بررسی­ها نشان می­دهد، با توجه به شباهت‌های رهیافت‌های نوسازی در این سه جامعه، تناقض‌های ناشی از نوسازی خودکامانه یکی از عوامل تحولات مصر نیز بوده است. گسترش طبقه متوسط نوین، تقویت جامعه مدنی، شکل‌گیری خواست‌های مدرن از قبیل آزادی‌خواهی، مشارکت سیاسی وغیره از نتایج نوسازی در حوزه اجتماعی است، در حالی که حکومت­های خودکامه توان پاسخ‌گویی به لوازم جامعه‌ مدرن را ندارند و از این رو، نتیجه نهایی تناقض‌های نوسازی خودکامانه، افزایش ‌آسیب‌پذیری آنها در برابر انقلاب خواهد بود.