چکیده
هدف: نظام اجتماعی افغانستان، با درهم‌تنیدگی‌های قومی، مذهبی و فکری، شرایطی پیچیده و تنش‌زا را ایجاد کرده است که در تعامل با امواج تمدن مدرن، دامنه این پیچیدگی‌ها افزایش یافته است. این شرایط اجتماعی طی چهل سال گذشته پیامدهای قابل‌توجهی برای محیط داخلی و پیرامونی افغانستان به همراه داشته است که به‌صورت جبری بر امنیت و سیاست خارجی ج.ا.ایران نیز اثرگذار بوده است.این مقاله به بررسی تأثیر نظام اجتماعی افغانستان بر امنیت متکثر ایران می‌پردازد.
روش: این پژوهش از نظر هدف، توسعه‌ای و کاربردی است. روش تحقیق به‌کار رفته کیفی و از نوع تحلیل اسنادی بوده و داده‌ها با استفاده از فیش‌برداری جمع‌آوری شده‌اند.
یافته‌ها: افغانستان دارای یک جامعه سه شکافی فعال است که این وضعیت، افغانستان را به محیطی تنش‌زا تبدیل می‌نماید. این شرایط، باعث شکل‌گیری یک‌چرخه مداوم تولید تنش در افغانستان و برون‌ریزی پیامدهای آن به ایران می‌شود و درنتیجه؛ ضریب امنیت ایران از منظر سیاسی، اقتصادی، نظامی، اجتماعی و فرهنگی درگذشته، حال و آینده تحت‌الشعاع قرار گرفته است.
نتیجه‌گیری: شکاف‌های فعال در جامعه افغانستان دارای ویژگی‌هایی همچون سختی در تطبیق‌پذیری، پویایی، و تأثیرات فرامرزی هستند. این شکاف‌ها موجب ناامنی در افغانستان و به تبع آن، افزایش تهدیدات برای امنیت ایران شده‌اند. ازاین‌رو، مدیریت پیامدهای ناشی از این شکاف‌ها و توجه ویژه به نظام اجتماعی افغانستان در تدوین سیاست خارجی و امنیتی ایران امری اجتناب‌ناپذیر است.
موضوعات
)