چکیده
منطقه‌سازی عبارت است از ایجاد تحول در یک منطقه مشخص، از پراکندگی و چند دستگی به همگون شدن و همگرایی، آن هم در یک رشته زمینه‌ها که مهمترین آنها فرهنگ، امنیت، اقتصاد و رژیم‌های سیاسی است. منطقه خلیج فارس از هشت واحد سیاسی مستقل شکل گرفته است که به لحاظ موقعیت ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی، یکی از مهمترین مناطق دنیاست و زمینه‌های مشترک متعددی جهت همکاری، همگرایی و تشکیل سازمان منطقه‌ای دارد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه‌ای و میدانی، به دنبال بررسی و ارزیابی مهمترین عوامل پیشرو جهت همگرایی و تشکیل سازمان منطقه‌ای و ابعاد و اولویت‌های چنین سازمانی در منطقه خلیج فارس است. در بخش مطالعه کتابخانه‌ای، مهمترین عوامل و زمینه‌های همگرایی گردآوری و با روش «کدگذاری و مقوله‌بندی» غربال شد و در نهایت در قالب پنج بُعد اقتصادی، سیاسی، دفاعی- امنیتی، سرزمینی و فرهنگی- اجتماعی طبقه‌بندی گردید. در مرحلۀ مطالعات میدانی، پرسشنامه به دو زبان عربی و انگلیسی ترجمه و در اختیار صاحب‌نظران همه کشورهای منطقه قرار گرفت. در تحلیل یافته‌ها برای ارزیابی وزن و اهمیت عوامل پیشران و همچنین اولویت‌های شکل‌گیری سازمان منطقه‌ای خلیج فارس از آزمون تی تک نمونه‌ای و برای مقایسه نظرات پاسخ‌دهندگان ایرانی و غیرایرانی در این زمینه از آزمون تی همبسته مستقل با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شده است. جهت ارزیابی مؤثرترین عوامل پیشران در تشکیل سازمان منطقه‌ای خلیج فارس نیز از معادلات ساختاری PLS استفاده شده است
)