• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات سیاسی جهان اسلام

  1. صفحه اصلی
  2. موانع فراروی شکل گیری نظام امنیت منطقه ای خلیج فارس؛ در پرتوی رویکرد معنا گرایانه به امنیت

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

هزینه چاپ مقاله

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فرم ها

راهنمای نویسندگان

موانع فراروی شکل گیری نظام امنیت منطقه ای خلیج فارس؛ در پرتوی رویکرد معنا گرایانه به امنیت

    نویسندگان

    • فرزاد رستمی 1
    • مختار زیبایی 2
    • زنیره نصری 3

    1 استادیار دانشکاه رازی

    2 دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه رازی

    3 دانشجوی‎کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه رازی

,

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.30479/psiw.2024.17050.3096
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده


هدف: هدف از این مقاله بررسی موانع فراروی امنیت پایدار در خلیج فارس در پرتو نگاه سازه‌انگارانه به امنیت می باشد؛ تا از این طریق بتوان علاوه بر شناسایی رویکردها و نگاه‌‌ها به امنیت هر کدام از کشورهای منطقه، موانع متعدد امنیتی پیشرو را شناسایی و در جهت مقابله و رفع این موانع اقدام کرد.

روش: روش مورد استفاده توصیفی-تحلیلی است که با کاربست نظریه سازه‌انگاری و با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و اینترنتی به این سوال که چه عواملی مانع از شکل‌گیری یک نظام امنیت منطقه‌ای در خلیج فارس شده است؟ برآمده است.

یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ویژگی‌های جغرافیایی و اقتصادی، امنیت در خلیج فارس را جهانی کرده و وجود یک مجموعه ناهمگون امنیتی با بازیگران مختلف و همچنین نگاه تک‌بعدی به امنیت، موجب نادیده گرفتن موانع جدی فراروی امنیت منطقه از جمله خودیاری، چالش‌های زیست محیطی، اقتصاد شکننده، بحران دموکراسی و ... شده است.

نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده از تحقیق، پیچیدگی و ناپایداری رژیم امنیتی در خلیج فارس، بیشتر در نتیجه رویکردها و برداشت‌های متفاوت از امنیت بازیگران منطقه‌ای بوده و با وجود شدت بحران و جدی بودن اثرات آن، با وجود عواملی مانند تغییر نقش بازیگرانی مانند عراق و قطر از عامل ناامنی به میانجی‌گر، استقلال در تصمیم گیری کشورها و کاهش نقش نفت در سبد انرژی جهانی، با مشارکت جدی و استراتژی همگون کشورها برای غلبه بر همزیستی غیر‌صلح‌آمیز و عدم تعامل فعال و در نتیجه امنیت پایدار و غلبه بر موانع امنیتی فراروی در دسترس است.

کلیدواژه‌ها

  • کلید واژه ها: خلیج فارس
  • بازیگران منطقه ای
  • سازه انگاری
  • امنیت پایدار

موضوعات

  • روابط بین الملل
  • XML
  • اصل مقاله 1.34 M
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
ابوالحسن شیرازی، حبیب‌الله و آخوند مهریزی، مسعود (1386). جایگاه منابع انرژی در امنیت خلیج فارس و امنیت آمریکا با توجه به الگوی امنیت مشارکتی، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی،  4(7): 170-211.
اسدی، علی‌اکبر (1396). سیاست خارجی عربستان سعودی: منابع، اهداف و مسائل، فصلنامه مطالعات راهبردی،20(75): 107-132.
اصلانی، عماد (1396). «کویت و میانجی‌گری در مسائل منطقه‌ای»، برگرفته شده: ازhttp://farsnewas.ir .
اقارب‌پرست، محمدرضا (1390). ترتیبات امنیت جمعی: الگویی نو برای ایجاد امنیت در خلیج فارس، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌الملل، 3(9): 267-274.
الهی، همایون (1393). خلیج فارس و مسائل آن، تهران: نشر قومس.
ایمانی، همت (1399). امکان سنجی همگرایی اقتصادی در منطقه در آینده پیش‌رو خلیج فارس و الزامات تحقق آن (ارائه مدل همگرایی شبکه ای به جای مدل سلسله‌مراتبی)، فصلنامه سازمان‌های بین‌المللی، 4(1): 93-135.
ابراهیمی‌فر، طاهره (1378). بررسی علل واگرایی در منطقه خلیج فارس، سیاست خارجی،13(2): 379-396.
جاگرسگوک، اندرس؛ شولز، مایکل و سواین، آشوک (1400). امنیت در خاورمیانه، ترجمه علی آدمی و مبین کرباسی، تهران: انتشارات ابرار معاصر.
جالینوسی، احمد؛ طباطبایی، یگانه و سادات‌البرزی، یگانه (1394). نقش آفرینی قطر در منطقه خلیج فارس با توجه به مناقشات اخیر خاورمیانه، مطالعات بیداری اسلامی، دوره 4(8): 92-126.
جوکار، محمد صادق و طوسی، مهدی (1389). تحلیل تئوریک فرهنگ‌های حاکم بر روابط ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، (5):171- 202.
داودی، علی‌اصغر (1391). امنیت از نگاه مکتب سازه انگاری، فصلنامه مطالعات سیاسی،4(13): 29-50.
درج، حمید و التیامی‌نیا، رضا (1397). تحلیل دیپلماسی قطر در قبال بحران سوریه با تأکید بر روابط سیاسی قطر و عربستان سعودی، مطالعات سیاسی جهان اسلام، 7(3): 23-54.
رجایی، فرهنگ (1399). اندیشه سیاسی در جهان عرب از «بهار خلافت» تا «بهار عربی»، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
رستمی، فرزاد؛ ایومن، محمد صالح و کرمیان هابیلی، کرم رضا (1395). نظام امنیت منطقه‌ای در خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت ملی عراق پساصدام، فصلنامه راهبرد،25(78):191-220.
رستگارپور، عبدالرضا (1396). تبیین مهم‌ترین عوامل بازدارنده‌ی شکل‌گیری یک سازمان منطقه‌ای پویا در خلیج فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، موسسه آموزش عالی فرهمند، لاریجان.
سلوکی، وحید (1397). « نقش کلیدی عمان در منطقه»، برگرفته شده از: http://peace_ipsc.org
سهیلی نجف‌آبادی، سهیل؛ کشیشیان سیرکی، گارینه؛ قایدی، محمدرضا و سیمبر، رضا (1398). بررسی تأثیر سیاست‌های نظامی بر امنیت منطقه‌ای خلیج فارس، فصلنامه مطالعات بین المللی، 16 (1): 155-182.
عباسی اشلقی، مجید (1383). تحلیل امنیت در پارادایم‌های حاکم بر روابط بین ‌الملل، فصلنامه مطالعات راهبردی،7(3): 525-549.
عباسی اشلقی، مجید و فرخی، مرتضی (1388). چارچوبی تحلیلی برای مفهوم امنیت از منظر سازه انگاری، فصلنامه مطالعات سیاسی؛2(6): 71-96.
عسکری حصن، شهرام؛ انوشه، ابراهیم و عمرانی، نیلوفر السادات (1396)، مفهوم امنیت از منظر تئوری (رئالیسم، لیبرالیسم، سازه انگاری، انتقادی)، سپهر سیاست،4(11):81-103.
فولر، گراهام (1399)، ژئوپلیتیک ایران، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
مسجد جامعی، محمد (1397)، ایران و ژئوپلیتیک منطقه، تهران: انتشارات اطلاعات.
مظاهری، محمد مهدی (1400)، «چه شد امارات ناگهان تغییر کرد؟»، برگرفته شده از: http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/
 ماندل، رابرت (1399)، چهره متغیر امنیت ملی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
محسنی، وحید (1399). علل واگرایی ایران و شورای همکاری خلیج فارس بر اساس نظریه سازه انگاری، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه آیت ا ... العظمی بروجردی (ره).
هاشمی، فاطمه (1389). امنیت پایدار در خلیج فارس: موانع و سازوکارها، فصلنامه ژئوپلیتیک، 7(1): 136-167.
هینه بوش، ریموند و احتشامی، انوشیروان (1390). سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه، ترجمه رحمن قهرمان‌پور و مرتضی مساح، تهران  انتشارات دانشگاه امام صاد  (ع).
 
Abbasi Ashlaghi, Majid (2004), Security Analysis in the Paradigms Governing International Relations, Strategic Studies Quarterly, 7)3(: 525-549.)In Persian).
Askari Hassan, Shahram; Anousheh, Ibrahim; Omrani, Niloufar Sadat (1396), The concept of security from a theoretical perspective (realism, liberalism, constructivism, criticism), Sepehr Siyasat, fourth year, number eleven. Pages: 81-103.)In Persian).
Abbasi Ashlaghi, Majid; Farokhi, Morteza (2009), An Analytical Framework for the Concept of Security from a Constructivist Perspective, Quarterly Journal of Political Studies; Second year, number 6. )In Persian).
Abolhassan Shirazi, Habibollah; Akhund Mehrizi, Massoud (2007), The Position of Energy Resources in Persian Gulf Security and US Security According to the Partnership Security Model, Specialized Quarterly Journal of Political Science Volume 4, Number 7. Pages: 211-170. )In Persian).
Asadi, Ali Akbar (2017), Saudi Arabia's Foreign Policy: Resources, Objectives and Issues, Quarterly Journal of Strategic Studies, Volume 20, Number 75. Pages: 107-132.)In Persian).
Aslani, Emad (2017), "Kuwait and Mediation in Regional Issues", taken from: http://farsnewas.ir. )In Persian).
Aqarabparast, Mohammad Reza (2011), Collective Security Arrangements: A New Model for Security in the Persian Gulf, Quarterly Journal of Political and International Research, Volume 3, Number 9, pp. 267-274. )In Persian).
Ardemagni, Eleonora (2018). Gulf Persian Powers:Maritime Rivalry in the Western Indian Ocean, Istituto Per Glistud Di Politica Internazionali (ISPI), Analysis No. 321, April 2018.
Andersen, Lars and Jiang, Yang (2014). Is China challenging the US in the Persian Gulf? Oil,security, and politics, Danish Institute for International Studies (DIIS), No. 2014:29.
Barzegar, kayhan (2010). Balance of Power in the Persian Gulf: An Iranian View.Middle east Policy, Vol. XVii, No.3.
Convergence Model instead of a Hierarchical Model), Quarterly Journal of International Organizations, Fourth Year, No. 1, pp: 135 -93. )In Persian).
Collins, Gabriel and Krane, Jim (2017). Carter Doctrine 3.0: Evolving U.S. Military Guarantees for Gulf Oil Security, Policy Brief, no. 04.27.17.
Craig Jones, Toby (2017). After the Pipelines: Energy and the Flow of War in the Persian Gulf, South Atlantic Quarterly 116 (2), 417-425.
Chapman, Duane and Khanna, Neha (2004). The Persian Gulf, Global Oil Resources, and International Security Department of Applied Economics and Management Cornell     University, Ithaca, New York 14853-7801 USA.
Davoodi, Ali Asghar (2012), Security from the Perspective of the School of Constructivism, Quarterly Journal of Political Studies, Fourth Year, No. 13, pp. 50-29. )In Persian).
Dokos, Thanos (2019). Defence Expenditures in the Eastern Mediterranean and the Gulf Region:The Impact on Regional Security, IEMed: Mediterranean yearbook, 236-239.
Darj, Hamid, Al-Tiaminia, Reza (1397), Analysis of Qatari diplomacy in response to the Syrian crisis with emphasis on the political relations between Qatar and Saudi Arabia, Political Studies of the Islamic World, Volume 7, Number 3, pp. 54-23. )In Persian).
Ebrahimifar, Tahereh (1999), A Study of the Causes of Divergence in the Persian Gulf Region, Foreign Policy, Year 13, No. 2. Pages: 379-396 )In Persian).
Elahi, Homayoun (2014), Persian Gulf and its issues, Tehran: Qoms Publishing. )In Persian).
Ferziger, Jonathan and Bahgat, Gawdat (2020). Israel’s Growing Ties with the Gulf Arab States, atlanticcouncil.org.
Fuller, Graham (2020), Geopolitics of Iran, translated by Abbas Mokhber, Tehran: Markaz Publishing. )In Persian).
Galenusi, Ahmad, Tabatabai, Yeganeh Sadat; Alborzi, Yeganeh (2015), The Role of Qatar in the Persian Gulf Region Due to Recent Conflicts in the Middle East, Islamic Awakening Studies, Volume 4, Number 8, pp. 126-92. )In Persian).
Hashemi, Fatemeh (2010), Sustainable Security in the Persian Gulf: Obstacles and Mechanisms, Geopolitical Quarterly - Year 7, Issue 1, pp. 167-136. )In Persian).
Heineh Bush, Raymond and Ehteshami, Anoushirvan (2011), Foreign Policy of the Middle East, translated by Rahman Ghahramanpour and Morteza Massah, Tehran: Imam Sadegh University Press. )In Persian).
Imani, Hemmat (2020), Feasibility Study of Economic Convergence in the Region in the Future of the Persian Gulf and the Requirements for Its Realization (Presenting a Network Convergence Model instead of a Hierarchical Model), Quarterly Journal of International Organizations, Fourth Year, No. 1, pp: 135 -93. )In Persian).
Jokar, Mohammad Sadegh, Tusi, Mehdi (2010), Theoretical Analysis of Cultures Governing the Relations between Iran and the GCC Countries, Quarterly Journal of Political and International Research, Islamic Azad University, Shahreza Branch, No. 5, pp. 202-171. )In Persian).
Jamei Mosque, Mohammad (2015), Iran and the Geopolitics of the Region, Tehran: Information Publications. )In Persian).
Jaggersgock, Anders, Scholes, Michael and Swain, Ashok (1400), Security in the Middle East, translated by Ali Adami and Mobin Karbasi, Tehran: Abrar Contemporary Publications. )In Persian).
Kumetat, Dennis (2009). Climate change in the Persian Gulf–regional security, sustainability strategies and research needs, international conference “Climate Change, Social Stress and Violent Conflict” in Hamburg (Germany) on 19, 20.
Le Billon, Philippe and El Khatib, Fouad (2010). From Free Oil to ‘Freedom Oil’? Terrorism, War and US Geopolitics in the Persian Gulf, Geopolitics journal, No 9 (1): 109-137.
Landau, Emily and Kurz, Anat (2012). Arms Control Dilemmas:Focus on the Middle East, Institute for National Security Studies, http://www.inss.org.il.
Mabon, Simon (2019).The End of the Battle for Bahrain and the Securitization of Bahraini Shi‘a,MIDDLE EAST JOURNAL VOLUME 73, NO. 1, HTTPS://DOI.ORG/10.3751/73.1.12
Michel D. Yaffe (2004). The Gulf and a New Middle East Security System, Middle East Policy Council, Volume XI, Fall 2004, Number 3, p1.
Mirhosseini, Mohsen and Kaur Sandhu (2010). The Role of Iran Regarding the U.S. Security Systems in the Persian Gulf Region, CROSS-CULTURAL COMMUNİCATİON, Vol. 6, No. 4, 2010, pp: 121-134.
Mazaheri, Mohammad Mehdi (1400), "Why did the UAE suddenly change?", Taken from: http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/.)In Persian).
Mandel, Robert (1998), The Changing Face of National Security, Translation: Research Institute for Strategic Studies, Tehran, Research Institute for Strategic Studies. )In Persian).
Mohseni, Vahid (2020), Causes of divergence between Iran and the Persian Gulf Cooperation Council based on constructivist theory, Master Thesis in Political Science, Grand Ayatollah Boroujerdi University. )In Persian).
Naderi Beni, Abdolmajid, Marriner, Nick, Sharifi, Arash, Azizpour, Jafar, Kabiri, Keivan, Djamali, Morteza, Kirman, Alan (2021). Climate change: A driver of future conflicts in the Persian Gulf Region? Heliyon 7 (2), e06288, journal homepage: www.cell.com/heliyon.
Pollack, Kenneth (2012). Security in the Persian Gulf: New Frameworks for the Twenty-first Century, https://www.brookings.edu.
Potter, Lawrence (2017). Society in the Persian Gulf: Before and After Oil, CIRS Occasional Papers, No. 18.
Rajaei, Farhang (2020), Political Thought in the Arab World from the Spring of the Caliphate" to the "Arab Spring", Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publications. )In Persian).
Rostami, Farzad; Ayman, Mohammad Saleh; Karmian Habili, Karam Reza (2016), The Regional Security System in the Persian Gulf and Its Impact on the National Security of Post-Injured Iraq, Strategy Quarterly, No. 78 / Year 25. Pages: 191-220.)In Persian).
Rastegarpour, Abdolreza (2017), Explaining the most important factors preventing the formation of a dynamic regional organization in the Persian Gulf, Master Thesis in Political Geography, Farahmand Institute of Higher Education, Larijan. )In Persian).
Ryan Kraig, Michael (2006). Forging a New Security Order for the Persian Gulf, Middle East Policy 13 (1), 84.
Rashed, Ahmed and Koskun (2022). EXCLUSIVE Iran struck Iraq target over gas talks involving Israel - officials, https://www.reuters.com.
Soheili Najafabadi, Soheil, Priests of the Circus, Garineh, Ghaedi, Mohammad Reza and Simber, Reza (2019), A Study of the Impact of Military Policies on the Security of the Persian Gulf Regions, Quarterly Journal of International Studies, Volume 16, Number 1, Number 61, Pages 182-155 . )In Persian).
Selouki, Vahid (2018), "The key role of Oman in the region", taken from: http://peace_ipsc.org)In Persian).
Ulrichsen, Kristian (2017). The Changing Security Dynamics of the Persian Gulf, Published in Collaboration with Center for International and Regional Studies, Georgetown University–Qatar, www.hurstpublishers.com.
Wehrey, Frederic and Sokolsky, Richard (2015). IMAGINING A NEW SECURITY ORDER IN THE PERSIAN GULF, carnegieendowment.org.
 
    • تعداد مشاهده مقاله: 408
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 389
مطالعات سیاسی جهان اسلام
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 47
مهر 1402
صفحه 33-58
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 1.34 M
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 408
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 389

APA

رستمی, فرزاد , زیبایی, مختار و نصری, زنیره . (1402). موانع فراروی شکل گیری نظام امنیت منطقه ای خلیج فارس؛ در پرتوی رویکرد معنا گرایانه به امنیت. مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12(3), 33-58. doi: 10.30479/psiw.2024.17050.3096

MLA

رستمی, فرزاد , , زیبایی, مختار , و نصری, زنیره . "موانع فراروی شکل گیری نظام امنیت منطقه ای خلیج فارس؛ در پرتوی رویکرد معنا گرایانه به امنیت", مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12, 3, 1402, 33-58. doi: 10.30479/psiw.2024.17050.3096

HARVARD

رستمی, فرزاد, زیبایی, مختار, نصری, زنیره. (1402). 'موانع فراروی شکل گیری نظام امنیت منطقه ای خلیج فارس؛ در پرتوی رویکرد معنا گرایانه به امنیت', مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12(3), pp. 33-58. doi: 10.30479/psiw.2024.17050.3096

CHICAGO

فرزاد رستمی , مختار زیبایی و زنیره نصری, "موانع فراروی شکل گیری نظام امنیت منطقه ای خلیج فارس؛ در پرتوی رویکرد معنا گرایانه به امنیت," مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12 3 (1402): 33-58, doi: 10.30479/psiw.2024.17050.3096

VANCOUVER

رستمی, فرزاد, زیبایی, مختار, نصری, زنیره. موانع فراروی شکل گیری نظام امنیت منطقه ای خلیج فارس؛ در پرتوی رویکرد معنا گرایانه به امنیت. مطالعات سیاسی جهان اسلام, 1402; 12(3): 33-58. doi: 10.30479/psiw.2024.17050.3096

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • کسب رتبهQ1 فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام در پایگاه استناد ... 1398-12-10
  • رتبه بندی نشریات علمی 1397-02-18
  • پیگیری مقاله های ارسالی به فصلنامه 1396-09-12
  • هزینه چاپ مقاله در فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1396-09-12
  • رویکرد فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1393-07-02

Creative Commons License
نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام از قانون بین المللی کپی رایت Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC) پیروی میکند

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب