• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات سیاسی جهان اسلام

  1. صفحه اصلی
  2. دورنمای حکمرانی اسلام گرایان اهل سنت در جهان عرب

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

هزینه چاپ مقاله

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فرم ها

راهنمای نویسندگان

دورنمای حکمرانی اسلام گرایان اهل سنت در جهان عرب

    نویسنده

    • حمیدرضا اکبری

    استادیار روابط بین‌الملل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

,

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.30479/psiw.2024.18343.3200
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

هدف: بررسی دورنمای حکمرانی اسلام‌گرایان اهل‌سنت در آینده جهان عرب در افق یک دهه‌ای برای کمک به اتخاذ سیاست مناسب از سوی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با آنان هدف اصلی این مقاله می‌باشد.

روش: آینده پژوهی تحلیل لایه‌ای علت‌ها (CLA) با استخراج پیشران‌ها، عدم قطعیت‌ها، محرک‌ها و شناخت فضای گفتمانیِ اسلام‌گرایی اهل سنت و واکاوی آن در چهار سطح لیتانی، اجتماعی و گفتمانی و اسطوره‌ای روش به کار گرفته شده در این مقاله می‌باشد.

یافته‌ها: دریک قرن اخیر به دنبال فروپاشی عثمانی و ایجاد تحولات نظری و عملی (مفهومی و میدانی) گسترده در جهان اسلام، فرصت مناسبی برای نقش آفرینی خوانش‌های مختلفِ جنبش‌های اسلامی اهل سنت؛ اعم از اخوان المسلمین، حماس، جهاد اسلامی وحتی القاعده، طالبان، بوکوحرام و داعش و غیره در سطوح ملی و فراملی ایجاد شد. البته اکثر این جنبش‌ها در تحقق هدف اصلی خود یعنی برپایی دولت اسلامی ناکام بودند. اما این امر موجب حذف آنان از صحنه کنش‌گری منطقه‌ای و بین المللی نگردید. بلکه در مواردی مانند طالبان شاهد بازگشت آنان به قدرت بوده‌ایم. یا اخوان‌المسلمین همواره در پویایی بین کنش اجتماعی و کنش سیاسی در نوسان است و جنبش‌های ضد اشغال‌گری نیز جبهه مقاومت اسلامی را تحکیم کرده‌اند. رسیدن به چهار سناریو (تقابل، تعامل، تنازل و تکامل) و بررسی اصلی‌ترین یافته این پژوهش می‌باشد.

نتیجه: طی یک دهه پیش‌رو، تداوم تقابل با افراط‌گرایانی مانند داعش و بوکوحرام در سطح جهانی و همچنین افزایش تقابل حاکمیت‌های فعلی جهان عرب با جریان‌های اصلی و تأثیرگذار اخوان‌المسلمین در جامعه عربی امکان بروز و ظهور بیشتری دارد.

کلیدواژه‌ها

  • اسلامگرایی
  • جهان عرب
  • اهل سنت
  • آینده پژوهی
  • غرب آسیا

موضوعات

  • روابط بین الملل
  • XML
  • اصل مقاله 1.13 M
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
ابوالحسن شیرازی، حبیب اله، (1391) ، تاثیرات بهار عربی و انقلاب‌‌های رنگی در آسیای مرکزی و قفقاز،  فصلنامه مطالعات روابط بین الملل، (19)5. 9-36.
اسکیدمور، ویلیام، (1372)، تفکر نظری در جامعه‌شناسی، ترجمه محمد مقدّس و دیگران، تهران، سفیر.
الأشقر، جلبیر، (2013)، الشعب یرید: بحث جذری فی الانتفاضة العربیة، ترجمة عمر الشافعی، بیروت، دار الساقی.
ایوب، محمد، (1394)، خاورمیانه؛ از فروپاشی تا نظم‌یابی، ترجمه مهدی زیبایی و سجاد بهرامی مقدم، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
برچر، مایکل، (1382)، بحران در سیاست جهان: یافته‌ها و مطالعات موردی، ترجمه حیدرعلی بلوچی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بل، وندل، (1392)، مبانی آینده پژوهی: تاریخچه، اهداف و دانش، ترجمه مصطفی تقوی و محسن محقق، تهران، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاع.
پدرام، عبدالرحیم؛ احمدیان، مهدی، (1394)، آموزه‌های و آزموده‌های آینده پژوهی، تهران، مؤسسه افق آینده پژوهی.
حسینی‌زاده، محمدعلی، (1383)، نظریه گفتمان و تحلیل سیاسی، فصلنامه علوم سیاسی، (شماره 28)، (4)،7، 181-212.
حسینی‌زاده، محمدعلی، (1389)، اسلام سیاسی در ایران، قم، دانشگاه مفید.
حقیقت، سیدصادق، (1391)، روش‌شناسی علوم سیاسی، چاپ سوم، قم، انتشارات دانشگاه مفید.
رومی، پل، (پاییز- 1382)، معمای امنیت اجتماعی، فصلنامه مطالعات راهبردی، 6 (3): 685-710.
شاین، ادگار، (1382)، مدیریت فرهنگ سازمانی و رهبری، ترجمه برزو فرهی و شمس‌الدین نوری نجفی، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی سیمای جوان.
شوارتز، پیتر، (1388)، هنر دورنگری، برنامه ریزی برای آینده در دنیای با عدم قطعیت، ترجمه عزیز علیزاده، تهران، مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری‌های دفاعی.
عنایت‌الله، سهیل، (1388)، تحلیل لایه‌لایه‌ای علت‌ها؛ نظریه و موردکاوی‌های یک روش‌شناسی یکپارچه و متحول‌ساز آینده‌پژوهی، مجموعه مقالات، (جلد اول)، ترجمه مسعود منزوی، تهران، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
عنایت‌الله، سهیل، (1389)، پرسش از آینده: آینده‌پژوهی به‌مثابه روش‌ها و ابزارهای تحول سازمانی و اجتماعی، ترجمه مسعود منزوی، تهران، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
عنایت‌الله، سهیل، (2011)، بهار عرب : بعد از آن  چه ؟
http://www.ru.org/index.php/political-science/178-the-arab-spring-what-is-next
فاوست، لوییس، (1397)، خاورمیانه بعد از قیام­های عربی، ترجمه ناصر پورابراهیم، تهران، موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات ابرا معاصر تهران.
کافمن ویتز، تامارا، (2016)، «درک چرایی و چگونگی سقوط خاورمیانه»، سایت شورای راهبردی روابط خارجی، نسخه بروکینگز برای نظم جدید منطقه‌ای،  http://www.scfr.ir/fa
کافمن ویتس، تامارا، (15آذر 1395)، «آیا جنگهای داخلی در خاورمیانه پایان می یابد؟» سایت شورای راهبردی روابط خارجی http://www.scfr.ir/fa/
لمپرت، رابرت جی، (1385)، برنامه ریزی پابرجا برای یک قرن، ترجمه وحید وحیدی مطلق، انتشارات اندیشکده صنعت و فناوری.
ماهنامه نامه آینده‌پژوهی (مهر ماه 1393)، شماره 13. http://www.iran-futures.org
هانتینگتون، ساموئل، (1386)، ارتباط تمدن‌های اسلامی ـ کنفسیوسی، نظریه برخورد تمدن‌ها: هانتینگتون و منتقدانش، ترجمه مجتبی امیری، تهران، وزارت امورخارجه.
https://www.aljazeera.net/opinions/2023/3/6 جذور الإسلام السیاسی ومستقبله   
  https://arabi21.com/story/1361531 مستقبل الإسلام السیاسی بلمنطقة العربیة: بین الاتجاه الفردی والاتجاه الأعظم
https://arabicpost.net/opinions/2022/04/22/   انتهى للأبد أم قادر على العودة.. هل من مستقبل للإسلام السیاسی؟
https://www.ecssr.ae/publication/ مستقبل الإسلام السیاسی فی العالم العربی
Abolhassan Shirazi, Habibollah, (2012), The influence of the Arab Spring and color revolutions in Central Asia and the Caucasus, Journal of International Relations Studies. 9-36, (19) 5. (in Persian)
Al-Ashqar, Gilbert, (2013), The People Want: A Radical Research into the Arab Uprising, translated by Omar Al-Shafi’i, Beirut, Dar Al-Saqi.
 Arab Spring؛pro-democracy protest, https://www-britannica- com.translate.goog/event/Arab-Spring
Ayoub, Mohammad, (2014), Middle East; From Collapse to Ordering, translated by Mehdi Sabeti and Sajjad Bahrami.
 Bell, Wendel, (2012), The Basics of Future Research: History, Goals and Knowledge, translated by Mostafa Tagvi and Mohsen Mohaghegh, Tehran, Defense Industries Educational and Research Institute.
Bishop,p,& Hines,a,(2006),Thinking about the Future: Guidelines for strategic Foresight, Social Techonlogies.USA.
Brecher, Michael, (2003), Crisis in World Politics: Findings and Case Studies, translated by Heydar Ali Balochi, Tehran, Strategic Studies Research Institute.
Burrows, Mathew J. (August 2014)," Middle East 2020: Shaped by or Shaper of Global Trends?", Atlantic Council, Washington, DC, ISBN: 978-1-61977-061-4.
Enayatullah, Sohail, "Causal Layered Analysis: Poststructuralism as method”, Futures, Vol 30, No 8, 1998, 815–829. (in Persian)
 Enayatullah, Sohail, (2008), Analysis of the layers of causes; Theory and studies of an integrated and transformative methodology of future research, collection of articles, (Volume 1), translated by Masoud Manzavi, Tehran, Defense Science and Technology Future Research Center, Defense Industries Educational and Research Institute. (in Persian)
Enayatullah, Sohail, (2010), Questioning the future: Future Research as methods and tools of organizational and social transformation, translated by Masoud Manzavi, Tehran, Defense Industries Educational and Research Institute, Defense Science and Technology Futures Research Center. (in Persian)
Enayatullah, Sohail, (2011), Arab Spring: What after that? http://www.ru.org/index.php/political-science/178-the-arab-spring-what-is-next(in Persian)
 Faust, Louis, (2017), The Middle East after the Arab Uprisings, translated by Nasser Pourabrahim, Tehran, Abra Contemporary Studies and Research Institute, Tehran.
 Haghiagat, Seyyed Sadegh, (2012), Political Science Methodology, third edition, Qom, Mofid University Publications. (in Persian)
Hosseinizadeh, Mohammad Ali, (2009), Political Islam in Iran, Qom, Mofid University. (in Persian)
 Hosseinizadeh, Mohammad Ali, (2013), Discourse Theory and Political Analysis, Political Science Quarterly, (No. 28), (4), 7, 181-212. (in Persian)
https://www.aljazeera.net/opinions/2023/3/6 The roots of political Islam and its future https://arabi21.com/story/1361531 The future of political Islam in the Arab region: between the individual trend and the greater trend https://arabicpost.net/opinions/2022/04/22/ It ended forever or is it able to return.. Is there a future for political Islam? https://www.ecssr.ae/publication/ The future of political Islam in the Arab world(in Persian)
 Huntington, Samuel, (1386), The relationship between Islamic-Confucian civilizations, the theory of clash of civilizations: Huntington and his critics, translated by Mojtaba Amiri, Tehran, Ministry of Foreign Affairs. (in Persian)
 Kaufman Waits, Tamara, (2014   December 6), "Will civil wars in the Middle East end?" Strategic Council of Foreign Relations website http://www.scfr.ir/fa/ (in Persian)
 Kaufman Weitz, Tamara, (2016), "Understanding Why and How the Middle East Collapsed", Strategic Council on Foreign Relations website, Brookings Edition for the New Regional Order, http://www.scfr.ir/fa(in Persian)
Lampert, Robert J., (2006), sustainable planning for a century, translated by Vahid Vahidi Mutal, Andishkede Sanat and Tehnaviri Publications. (in Persian)
Monthly Journal of Future Studies (October 2013), No. 13.http://www.iran-futures.org(in Persian)
 Pedram, Abdul Rahim; Ahmadian, Mehdi, (2014), Students and Experiences of Future Studies, Tehran, Oghf Institute of Future Studies. (in Persian)
Rumi, Paul, (Autumn- 2003), The Enigma of Social Security, Strategic Studies Quarterly, Year 6, (Number 3), Serial Number 21, 685-710. (in Persian)
 Schwartz, Peter, (2008), The Art of Foresight, planning for the Future in a World of Uncertainty, translated by Aziz Alizadeh, Tehran, Future Research Center for Defense Sciences and Technologies. (in Persian)
Shain, Edgar, (2007), Organizational Culture Management and Leadership, translated by Barzo Farhi and Shamsuddin Nouri Najafi, Tehran, Simai Javan Cultural Institute Publications. (in Persian)
Skidmore, William, (1993), Theoretical Thinking in Sociology, translated by Mohammad Muqaddes and others, Tehran, Safir.
The Future of Political Islam's Discourse in the Middle East (2011-2030),https://politicalstudy.ihcs.ac.ir/article_3427.html?lang=en. (in Persian)
 
 
    • تعداد مشاهده مقاله: 342
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434
مطالعات سیاسی جهان اسلام
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 47
مهر 1402
صفحه 85-107
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 1.13 M
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 342
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434

APA

اکبری, حمیدرضا . (1402). دورنمای حکمرانی اسلام گرایان اهل سنت در جهان عرب. مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12(3), 85-107. doi: 10.30479/psiw.2024.18343.3200

MLA

اکبری, حمیدرضا . "دورنمای حکمرانی اسلام گرایان اهل سنت در جهان عرب", مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12, 3, 1402, 85-107. doi: 10.30479/psiw.2024.18343.3200

HARVARD

اکبری, حمیدرضا. (1402). 'دورنمای حکمرانی اسلام گرایان اهل سنت در جهان عرب', مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12(3), pp. 85-107. doi: 10.30479/psiw.2024.18343.3200

CHICAGO

حمیدرضا اکبری, "دورنمای حکمرانی اسلام گرایان اهل سنت در جهان عرب," مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12 3 (1402): 85-107, doi: 10.30479/psiw.2024.18343.3200

VANCOUVER

اکبری, حمیدرضا. دورنمای حکمرانی اسلام گرایان اهل سنت در جهان عرب. مطالعات سیاسی جهان اسلام, 1402; 12(3): 85-107. doi: 10.30479/psiw.2024.18343.3200

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • کسب رتبهQ1 فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام در پایگاه استناد ... 1398-12-10
  • رتبه بندی نشریات علمی 1397-02-18
  • پیگیری مقاله های ارسالی به فصلنامه 1396-09-12
  • هزینه چاپ مقاله در فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1396-09-12
  • رویکرد فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1393-07-02

Creative Commons License
نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام از قانون بین المللی کپی رایت Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC) پیروی میکند

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب