• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات سیاسی جهان اسلام

  1. صفحه اصلی
  2. مطالعه تطبیقی نقش احزاب در جنبش های انقلابی تونس، مصر و لیبی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

هزینه چاپ مقاله

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فرم ها

راهنمای نویسندگان

مطالعه تطبیقی نقش احزاب در جنبش های انقلابی تونس، مصر و لیبی

    نویسندگان

    • مصطفی رستمی 1
    • آسیه حسینی 2

    1 استادیار گروه معارف ،اسلامی دانشگاه بوعلی سینا

    2 دانشجوی دکتری تاریخ گرایش تاریخ انقلاب اسلامی دانشگاه بوعلی سینا

,

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.30479/psiw.2023.18504.3212
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

هدف: امروزه جنبش­های اجتماعی، به یکی از ابزارهای مهم برای پیگیری خواسته ­های مردمی تبدیل شده است و احزاب، یکی از اثرگذارترین عامل انسجام و سازمان­دهی مطالبات مردمی است. انقلاب­های اخیر در کشورهای عربی، نمونه­ بارز این جنبش­ها هستند. این انقلاب­ها، در شرایطی رخ داد که در هر سه کشور، فراخوان­ها و اعتراض­های مردمی خودجوش و بدون رهبری یا سازمان­دهی از طرف احزاب بوده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، این است که چرا احزاب در تحولات انقلابی سه کشور تونس، مصر و لیبی، نقش مؤثر و مهمی نداشته­ اند؟
روش: مقاله حاضر، یک پژوهش توصیفی – تحلیلی است و روش گردآوری، بر پایه اطلاعات کتابخانه ­ای است.  
یافته­ ها: در آستانه­ انقلاب، نظام­های سیاسی کشورهای تونس، مصر و لیبی، جمهوری با رؤسای مادام‌العمر بود که در اصل چندان تفاوتی با نظام­های پادشاهی نداشتند. در این نظام­ها، نه­ تنها نهادهای دموکراسی؛ مثل احزاب فعال، مشارکت مردم در زمینه­ های سیاسی، اقتصادی و نیز پاسخ­گویی نهاد دولت وجود نداشت، بلکه همه ویژگی­های نظام­های دیکتاتوری در آن­ها دیده می­شد. از این­ رو، در هر سه کشور، اعتراضات گستردة مردمی، بدون هیچ رهبری یا سازمان­دهی گروهی شکل گرفت که درنهایت منجر به سقوط نظام­های سیاسی حاکم در این کشورها شد.
نتیجه­ گیری: مطالعات نشان می‌دهد که با توجه به جامعه‌شناسی سیاسی پیش از انقلاب‌ها در این سه کشور و به دلایلی که در مقاله به آن پرداخته شده است، احزاب نقش مؤثری در شکل‌گیری انقلاب در کشورهای نامبرده نداشته‌اند؛ ولی در شرایط پس از انقلاب و در دسته‌بندی‌های سیاسی بعد از آن حضور داشتند.

کلیدواژه‌ها

  • انقلاب‌های عربی
  • احزاب
  • تونس
  • مصر
  • لیبی

موضوعات

  • روابط بین الملل
  • XML
  • اصل مقاله 974.59 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
ابراهیم­نیا، حسین (1396)، «نسبت جریان­های اسلامی و جریانات سیاسی در کشورهای تونس، مصر و لیبی»، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح در اردیبهشت.
ابوالحسن شیرازی، حبیب‌الله؛ رسولی، مینا (1390)، کالبد شکافی جنبش مصر، نشریه دانشنامه، شماره 2، 81- 93
احزاب سیاسی در مصر (۱۳۷۳)، به کوشش دفتر برنامه‌ریزی و خدمات آموزشی وزارت امور خارجه، تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
اسپوزیتو، جان (1391)؛ جامعه مدنی و دموکراسی در خاورمیانه، محمدتقی دل فروز، تهران، فرهنگ جاویدان.
امیرشاهی، ذوالفقار (1377)، لیبی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
امین، سمیر، ویژگی‌های انقلاب مصر و بایسته‌های تغییر: انقلاب مصر و پس ‌از آن، اکتبر 18، 2011 قابل دسترس در: http://anthropology.ir/node/11200
انصاری، متین ( 1389)، جنبش اصیل مصر، هفته­نامه پنجره،2(63): 83-68.
بخشــی، احمــد، گذشــته و آینــدة لیبــی، (1390/07/03)
برزگر، کیهان (1392)، تحولات عربی؛ ایران و خاورمیانه، تهران، مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
بورجا، فرانسوا (1392)، اسلام سیاسی؛ نگاهی به تاریخ و اندیشه حرکت النهضه تونس، ترجمه: سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
پور سعید، فرزاد (1392)، بیداری اسلامی در جهان عرب؛ مطالعات نظری موردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
جمعی از نویسندگان (1393)، اسلام سیاسی در تونس: از مشت آهنین بن علی تا انقلاب یاسمین، ترجمه مصطفی اسماعیلی و مهدی عوض­پور، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
حاجی ناصری، سعید (1391)، «واکاوی نقش طبقه متوسط جدید در جنبش اجتماعی مصر»، فصلنامه روابط خارجی،4(4): 197-234.
خسروشاهی، سید هادی (1392)، انقلاب در مصر، الازهر، اخوان، حاکمیت، سلفی­ها و جوانان، به کوشش سید محمود خسروشاهی، تهران، موسسه فرهنگی و هنری و انتشارات بین‌المللی المهدی.
دکمجیان، هرایر (1390)، جنبش­های اسلامی در جهان عرب، ترجمه حمید احمدی، تهران، انتشارات کیهان.
ذوالفقاری، سید محمد (1390)، بازخوانی اسلام سیاسی در تونس، فصلنامه پژوهش‌های منطقه­ای، 6(1): 15-51.
سردارنیا، خلیل‌الله و رضا عمویی (1393)، تحلیل انقلاب لیبی و چالش‌های فراروی حکومت پسا اقتدارگرا از منظر بحران هویت و آمریت، فصلنامه روابط خارجی، 21: 161-190.
صالحی، سیدجواد، عباس فرح‌بخش و ایوب فرج­زاده (1391)، «طبقه متوسط جدید و چالش‌های سیاسی حکومت مصر از دهه 1980 تا 2011 م»، فصلنامه مطالعات جهان اسلام، 1(1): 125-146.
طرشونه، لطفی (2011)، منظومه التلسط السیاسی التونسی، دوحه، نشر المرکز العربی.
عالم، عبدالرحمن (1391)، بنیادهای علم سیاست، تهران، نشر نی.
عصمتی بایگی، سید حسن (1395)، جامعه و فرهنگ تونس، تهران، موسسه فرهنگی و هنری و انتشارات بین‌المللی المهدی.
عظیمی دولت ابادی، امیر(1396 )، انقلاب در کشورهای عربی، تهران، انتشارات پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
عمادی، عباس (1392)، دموکراتیزاسیون، در مطلبی برای سایت پژوهشکده باقرالعلوم.
کدیور، جمیله (1373)، مصر از زاویه­ای دیگر، تهران، انتشارات اطلاعات
لین پول، استانلی (1363) و دیگران، تاریخ دولت­های اسلامی و خاندان­های حکومت­گر، ترجمۀ صادق سجادی، تهران: نشر تاریخ ایران.
محمودیان، محمد (1390)، جنبش اخوان المسلمین و آینده سیاست خارجی مصر، فصلنامه مطالعات راهبردی، 15(1).
مرکز الاستشارات و البحوث (1388)، رویارویی نظام حکومتی و احزاب سیاسی در تونس، ترجمه ابوالفضل تقی پور و صغری روستایی، تهران، موسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
نیاکوئی، امیر (1390)، تحولات خاورمیانه و شمال افریقا: ریشه­ها و پیامدهای متفاوت«، فصلنامه روابط خارجی،3(4): 239-276.
نیاکوئی، امیر (1391)، کالبدشکافی انقلاب­های معاصر در جهان، تهران، نشر میزان.
واعظی، محمود (1392)، انقلاب و تحول سیاسی در خاورمیانه، تهران، وزارت امور خارجه.
یوسفیه، ولی‌الله (بی‌تا)، احزاب سیاسی، تهران، موسسه مطبوعاتی عطایی.
    • تعداد مشاهده مقاله: 381
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 464
مطالعات سیاسی جهان اسلام
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46
تیر 1402
صفحه 89-111
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 974.59 K
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 381
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 464

APA

رستمی, مصطفی و حسینی, آسیه . (1402). مطالعه تطبیقی نقش احزاب در جنبش های انقلابی تونس، مصر و لیبی. مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12(2), 89-111. doi: 10.30479/psiw.2023.18504.3212

MLA

رستمی, مصطفی , و حسینی, آسیه . "مطالعه تطبیقی نقش احزاب در جنبش های انقلابی تونس، مصر و لیبی", مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12, 2, 1402, 89-111. doi: 10.30479/psiw.2023.18504.3212

HARVARD

رستمی, مصطفی, حسینی, آسیه. (1402). 'مطالعه تطبیقی نقش احزاب در جنبش های انقلابی تونس، مصر و لیبی', مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12(2), pp. 89-111. doi: 10.30479/psiw.2023.18504.3212

CHICAGO

مصطفی رستمی و آسیه حسینی, "مطالعه تطبیقی نقش احزاب در جنبش های انقلابی تونس، مصر و لیبی," مطالعات سیاسی جهان اسلام, 12 2 (1402): 89-111, doi: 10.30479/psiw.2023.18504.3212

VANCOUVER

رستمی, مصطفی, حسینی, آسیه. مطالعه تطبیقی نقش احزاب در جنبش های انقلابی تونس، مصر و لیبی. مطالعات سیاسی جهان اسلام, 1402; 12(2): 89-111. doi: 10.30479/psiw.2023.18504.3212

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • کسب رتبهQ1 فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام در پایگاه استناد ... 1398-12-10
  • رتبه بندی نشریات علمی 1397-02-18
  • پیگیری مقاله های ارسالی به فصلنامه 1396-09-12
  • هزینه چاپ مقاله در فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1396-09-12
  • رویکرد فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1393-07-02

Creative Commons License
نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام از قانون بین المللی کپی رایت Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC) پیروی میکند

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب