چکیده

هدف: از دهه 1990، اختلافات و تنش­ها بین مسلمانان و هندوها افزایش یافته است و با ورود به سدة بیست ­و یکم، بر میزان آن افزوده شده است. به­همین منظور، هدف پژوهش، بررسی علّت گسترش اختلاف و تنش هندوها با مسلمانان، از دهه 1990 و به‌خصوص در سدة بیست و یکم است.
روش ­شناسی: روش پژوهش، از نوع فرضیه ­ای – قیاسی است؛ به این معنی که با استفاده از مفاهیم ملی­گرایی، ملی­ گرایی قومی و ملی­ گرایی مذهبی، فرضیه پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. روش گردآوری داده­ ها، به‌صورت اسنادی است.
یافته‌ها: با گسترش نفوذ و قدرت ملی ­گرایان افراطی هندو، احساسات ضد مسلمانان در هند افزایش یافته است. ملی‌گرایان هندو، با افزایش نفوذ در عرصه سیاسی و اجتماعی و با تأکید بر آسیب‌پذیری هندوها، مسلمانان هند را به ­عنوان تهدیدی برای ارزش‌های یکپارچه هندو، جمعیت و وحدت هند معرفی می‌کنند. ترویج این نوع نگاه به مسلمانان، باعث تشدید اختلافات و تنش­ها بین هندوها و مسلمانان و توجیه اقدامات علیه مسلمانان شده است.
نتیجه‌گیری: ملی‌گرایی افراطی هندو یا هندوتوا، به‌عنوان یک پدیدة معاصر، با هدف دفاع از ارزش‌های هندوئیسم به ­وجود آمد و نهادهای وابسته به آن، روز به ‌روز نفوذ و محبوبیت بیشتری در جامعه کسب می‌کنند. ملی‌گرایان هندو، هویت هندو را برابر با هویت ملی هند می‌دانند. به­ همین منظور، معیار ارزیابی شهروندی مسلمانان، بر مبنای مؤلفه‌های ملی­ گرایانه هندوتوا سنجیده می‌شود. این نوع نگاه به مسلمانان، کثرت‌گرایی و در پی آن، هم­زیستی که بین ادیان در هند رواج داشته را زیر سؤال برده است و می‌تواند بر کل فضای سیاسی هند تأثیر بگذارد.