• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

مطالعات سیاسی جهان اسلام

  1. صفحه اصلی
  2. تقابل جویی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق(2018-2003)

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

هزینه چاپ مقاله

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فرم ها

راهنمای نویسندگان

تقابل جویی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق(2018-2003)

    نویسندگان

    • حمید درج 1
    • مجید عباسی 2

    1 دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

    2 دانشیار گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

,

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.30479/psiw.2020.9783.2424
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

هدف: ایران و عربستان دو بازیگر مطرح خاورمیانه و رقیب منطقه‌ای یکدیگر محسوب می‌شوند. در این رابطه، عراق یکی از بازتاب‌های مهم سیاست‌های رقابتی ایران و عربستان در منطقه محسوب می‌شود. تحولات سیاسی و امنیتی سال 2003 میلادی در عراق، منجر به افزایش نقش و تأثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاسی این کشور شد. در این راستا، عربستان در تلاش است تا ضمن افزایش حوزه نفوذ و گسترش قلمروی ژئوپلیتیکی خود در عراق، از توسعه نفوذ سیاسی و معنوی ایران در این کشور جلوگیری به عمل آورد. از این­رو، هدف اصلی پژوهش، تجزیه و تحلیل سیاست­ها و سازوکارهای عربستان سعودی در مقابله­جویی این کشور با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق (2018-2003) می­باشد.
روش:پژوهش حاضر در تلاش است؛ با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی و در چارچوب نظریه موازنۀ تهدید، به بررسی ابعاد و زوایای مختلف این موضوع بپردازد.
یافته­ها:یافته­ های پژوهش نشان می­دهد که عربستان در پی شکست داعش در سوریه و عراق، با هدف موازنه‌سازی قدرت منطقه‌ای ایران، به اقداماتی چون تحریک سلفی‌گری، دامن‌زدن به ناامنی‌ها در قلمروی ژئوپلیتیکی ایران و تقویت بنیان دفاعی روی آورده است تا از این طریق از رشد فزاینده قدرت ایران در عراق جلوگیری کند؛ از طرفی ایران نیز در تلاش است با تقویت مناسبات خود با عراق پساداعش مانع از تغییر معادلات قدرت به نفع رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی خود به خصوص عربستان در این کشور شود.
نتیجه­گیری: نتایخ حاصل از پژوهش نشان می­دهد؛ عربستان سعودی برای احیاء قدرت و نفوذ خود در عراق که بعد از حمله سال2003 آمریکا به این کشور با افزایش و توسعه قلمروی نفوذ تهران در صحنه سیاست عراق همراه بوده است، سیاست کنترل و مهار نفوذ ایران در منطقه از جمله عراق را دنبال می­کند و در این راستا؛ در اتحادی راهبردی با هم­پیمانان منطقه­ای و فرامنطقه­ای خود، به اتخاذ سیاست­هایی علیه منافع تهران در صحنه سیاسی عراق دست زده است.

کلیدواژه‌ها

  • ایران
  • عربستان
  • عراق
  • موازنه منطقه‌ای
  • موازنه‌تهدید
  • XML
  • اصل مقاله 877.33 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
 
1.  احمدیان، حسن (1395). تحول در سیاست منطقه‌ای عربستان: آورده‌های ملک سلمان. فصلنامهروابطخارجی ،8(4): 97-122.
2.  ازغندی، علیرضا؛ آقاعلیخانی، مهدی (1392). «بررسی عوامل منطقه‌ای واگرایی در روابط ایران و عربستان» (1390- 1384). فصلنامه سیاست، 43(2): 243-225.
3.  باقری، زهرا؛ دهشیار، حسین؛ طباطبایی، سید محمد؛ یوسفی جویباری، محمد (1397). تغییر و تداوم در سیاست خاورمیانه‌ای امریکا از سال 2017- 2001. فصلنامهتخصصیعلومسیاسی، 14(43): 161-200.
4.  پوراحمدی، حسین؛ عباسی، بهرام (1395). اقتصاد سیاسی بین‌الملل و ظهور و کارکرد داعش در خاورمیانه. فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی،7(43): 91-166.
5.  جاودانی‌مقدم، مهدی؛ حریرفروش، حامد (1397). واکاوی زمینه‌ها و ابعاد سیاست خارجی نوین عربستان در خاورمیانه. فصلنامه سپهر سیاست،5(15): 51-74.
6.  جرج، واشنگتن بلاگ؛ وین مادسون؛ وبستر جی. تارپلی. (1397). داعش، خود ما (امریکا) هستیم؛ حقایق تکان‌دهنده پشت پرده ارتش ترور. ترجمه رضا التیامی‌نیا، علی باقری دولت‌آبادی و علی محمدی، تهران: دانشگاه جامع امام حسین (ع)، مؤسسه چاپ و انتشارات.
7.  جعفری‌ولدانی، اصغر؛ پیرهادی، محسن (1395). جایگزینی نفوذ امریکا به جای انگلیس در ایران (1979-1953). فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، 1(22): 59-99.
8.  جوادی، سارا؛ ایکنبری، جان (1383). تنها ابرقدرت : هژمونی آمریکا در قرن 21. ترجمه؛ عظیم فضیلی‌پور، مندرج در تنها ابرقدرت .تهران: ابرار معاصر تهران، چاپ دوم: 1-440
9. دهشیری، محمدرضا؛ حسینی، سید محمدحسین (1395). ژئوپلیتیک منطقه و روابط ایران و عربستان. فصلنامه روابط خارجی،8(1): 111-143.
10. شریعتی، شهروز؛ وکیلی، بهنام (1396). واکاوی تأثیر تروریسم بر هژمونی و قدرت منطقه‌ای ایران. فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست،6(52): 41-67.
11. شهریاری، محمدعلی (1396). تحلیل روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان در عراق در قالب تئوری حرکت‌ها. فصلنامه مجلس و راهبرد،24(92): 279-310.
12. کریمی‌فرد، حسین (1395). تبیین رئالیستی سیاست خارجی عربستان در قبال بحران‌های خاورمیانه (2015- 1979). فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، 21(1): 79-109.
13. لیتل، ریچارد (1389). تحولدرنظریه‌های موازنه قوا. ترجمه؛ غلامعلی چگنی‌زاده، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، 1-448
14. مرادی‌کلارده، سجاد؛ روحی‌دهبنه، مجید؛ سیمبر، رضا (1396). انگاره‌های هویتی و تبیین سیاست خارجی عربستان در قبال عراق. فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست،6(43): 197-223.
15. مرادی‌کلارده، سجاد؛ هدایتی شهیدانی، مهدی (1396). راهبرد امنیت منطقه‌ای ایران در بحران امنیتی خاورمیانه: ویژگی‌ها و اهداف. فصلنامهروابطخارجی،9(3): 163-192.
16. نجات، سید علی (1394). گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش‌ها و فرصت‌ها. فصلنامه سیاست،2(6): 103-119.
17. نجفی‌سیار، رحمان؛ قلخانباز، خلیل (1396). دلایل و نشانگان رویکرد تهاجمی عربستان علیه جمهوری اسلامی ایران. فصلنامهروابطخارجی،9(3): 129-162.
18. نورعلی‌وند، یاسر (1396). عربستان سعودی و تلاش برای موازنه‌سازی مجدد در برابر ایران. فصلنامهمطالعاتراهبردی،20(1): 7-32.
19. نیاکویی، سیدامیر؛ مرادی‌کلارده، سجاد (1394). رقابت قدرت‌های منطقه‌ای در عراق. فصلنامه روابط خارجی، 7(1): 121-169.
20. نیاکویی، سید امیر؛ ستوده، علی‌اصغر (1394). ماهیت راهبرد عربستان سعودی علیه انقلاب اسلامی ایران در منازعات سوریه و عراق. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 5(17): 95-110.
21. هراتی، محمدجواد؛ سلیمانی، رضا؛ عبادی، عبدالواحد (1394). بازتاب نظم سیاسی جدید عراق بر روابط دوجانبه ایران و عربستان. فصلنامه سیاست جهانی، 4(3): 149-194.
References
1.Addis, Casey L. (2010), “Iran: Regional perspectives and U. S. Policy”, Congressional Research Service, January 13, 2010, Available at: http: //fpc. State. Gov/documents/organization/137259. Pdf
2.Ahmadian, Hassan (2017).  “Evolution in Saudi Regional Policy: Proceeds from King Salman”.  Foreign Relations Journal, Vol. 8, No. 4, pp. 122-97. (in Persian).
3.Azghandi, Alireza;  Agha Alikhani, Mehdi (2013). "Investigating the factors of regional divergence in Iran-Saudi Arabia relations (1390-1384).  Journal of Politics, Vol. 43, No.  2, pp. 243-225. (in Persian).
4.Bagheri, Zahra;  Dehshiar, Hossein;  Tabatabai, Seyed Mohammad;  Yousefi Joybari, Mohammad (2018).  “Change and continuity in US Middle East policy from 2017-2001”. Journal of Specialised Political Science, Vol. 14, No. 43, pp. 200-161. (in Persian).
5.Barzegar, Kayhan (2015), “Why Iran wants to avoid conflict with Saudi Arabia”, Middle East Eye, October 17, 2015
6.Bazoobandi, Sara (2014),”Iran’s Regional policy: Interest, Challenge and Ambition”, Available at:
http://www.ispionline.it/sites/default/files/pubblicazioni/analysis_275__2014_0.pdf.
7.Berman, Ilan) 2015(, Iran’s deadly ambition: The Islamic Republic’s quest for       global power. New York: Encounter Books, pp. 1-352
8.Pourahmadi, Hossein; Abbasi, Bahram (1395).  “International political economy and the emergence and functioning of ISIS in the Middle East”. Journal of Political and International Approaches, Vol. 7, , No. 43, pp. 166-91. (in Persian).
9.Cordesman, Anthony H. (2010), “Saudi Militants in Iraq: Assesment and Kingdom’s Response”, Center for Strategic and International Studies, Available at: http: //www. Csis. Org.
10.  David, Javier E. (2017), “US-Saudi Arabia seal weapons deal worth nearly $110 billion immediately, $350 billion over 10 years”, Available at: https://www.cnbc.com
11.  Dehshiri, Mohammad Reza;  Hosseini, Seyed Mohammad Hossein (2016).  “Geopolitics of the region and relations between Iran and Saudi Arabia”.  Foreign Relations Journal, Vol. 8, No. 1, pp. 143-111. (in Persian).
12.  Dorell, Oren (2017), “Why the U.S. cares about Saudi Arabia's newly named crown prince?”, USA Today,21 June 2017
13.  Elman, Colin & Miriam Fendius Elman(2003), Lessons from Lakatos in Elman, Colin & Miriam‌ Fendius‌ Elman, (eds‌). Progress in International Relations Theory, Harvard University Press.
14.  Goodarzi, Jubin (2013), “Syria and Iran: Alliance Cooperation in a Changing Regional Environment”. Ortadogu Etutleri. Vol. 4. No. 2, pp. 23-59
15.  George, Washington Blog; Wayne Madson;  Webster J.  Tarpley  (2019).  ISIS is us (America);  Shocking facts behind the terror army.  Translated by Reza Eltiaminia, Ali Bagheri Dolatabadi and Ali Mohammadi. Tehran: Imam Hossein University, Printing and Publishing Institute. (in Persian).
16.  Gregory, Gause, F. (2007), “Saudi Arabia: Iraq, Iran, the Regional Power Balance, and the Sectarian Question”, Strategic Insights, v. 6, issue 2, March 2007.
17.  Harati, Mohammad Javad; Soleimani, Reza;  Ebadi, Abdul Vahed (2015).  Reflection of the new Iraq political order on bilateral relations between Iran and Saudi Arabia.  World Politics Journal, Vol. 4, No. 3, pp. 194-149. (in Persian).
18.  Jafari-Waldani, Asghar;  Pirhadi, Mohsen (2017).  “Replacing American Influence with Britain in Iran (1979-1953)”.  Journal of International Relations Research, Vol. 1, No. 22, pp. 99-59. (in Persian).
19.  Jahner, Ariel (2012), Saudi Arabia and Iran: The Struggle for Power and Influence in the Gulf, International Affairs Review, Volume XX, Number 3, Springe 2012
20.  Javadi, Sarah; John Eckenberry (2005).  The only superpower: American hegemony in the 21st century.  Azim Fazilipoor, translated in the only superpower. Tehran: Contemporary Abrar of Tehran, second edition, pp. 1-440.(in Persian).
21.  Javdani Moghadam, Mehdi;  Harirforosh, Hamed (2018).  “Exploring the context and dimensions of Saudi Arabia's new foreign policy in the Middle East”. Sepehr Siyasat Journal, Vol. 5, No. 15, pp. 74-51. (in Persian).
22.  Kalout, Hussein (2015), “The Geopolitics of the Arab World and the Comprehensive Nuclear Agreement”, receivable in: Iran and the Arab World after the Nuclear Deal: Rivalry and Engagement in a New Era, Available at: http://belfercenter.org/theiranproject.
23.  Karimifard, Hossein (2016).  “Realistic explanation of Saudi foreign policy in the face of the Middle East crisis (2015-1979)”.  Journal of International Relations Researches, Vol.1, No. 21, pp. 109-79. (in Persian).
24.  Kaufman, Stuart J, Richard little and William C. Wohlforth(2007) “The balance of Power in World History”, Palgrave macmillan.
25.  Keynoush, Banafsheh (2016), Saudi Arabia and Iran: Friends or Foes?, New York: Palgrave McMillan, pp. 1-235
26.  Little, Richard  (2011).  Evolution in theories of balance of power. Translated by Gholam Ali Chegni Zadeh, Tehran: Abrar Contemporary International Studies and Research Institute, pp.1-448. (in Persian).
27.  Loi, Charles and Anthony H. Cordesman (2011), “competition between the US and Iran in Iraq”, Center for Strategic and International Studies, at: http: //csis. Org/files/publication/110302_Comp_between_US_Iran_in_Iraq. Pdf
28.  McInnis, J. Matthew (2016), “Can Saudi Arabia really ‘share the neighborhood’ with Iran?”, available at: http://nationalinterest.org/blog
29.  McKernan, Bethan (2017),”Mohammed bin Salman: Who is Saudi Arabia's new Crown Prince?”, The Independente, 21 June 2017
30.  Melman, Yossi (2017), “Israel and Saudi's secret ambition: Is it on track?”, Middleeasteye, 5 July, Available at:
 https://www.middleeasteye.net/columns/israel-and-saudis-secret-ambitions-will-they-take-flight-472373229/
31.  Moradi Kelardeh, Sajjad;  Rohi Dehbaneh, Majid;  Simbor, Reza (2017).  “Identity ideas and an explanation of Saudi foreign policy towards Iraq”.  Journal of Strategic Policy Researches, Vol.1 6, No. 51, pp. 223-197. (in Persian).
32.  Moradi Kelardeh, Sajjad;  Hedayati Shahidani, Mehdi (2017). “Iran's Regional Security Strategy in the Middle East Security Crisis: Characteristics and Objectives”.  Foreign Relations Journal, Vol.9, No. 3, pp. 192-163. (in Persian).
33.  Najafi Sayar, Rahman; Qolkhanbaz, Khalil (2017). “Reasons for Saudi Arabia's aggressive approach against the Islamic Republic of Iran”. Foreign Relations Journal, Vol. 9, No. 3, pp. 162-129. (in Persian).
34.  Nejat, Seyed Ali (2015). “ISIS terrorist group and national security of the Islamic Republic of Iran;  Challenges and opportunities”. Journal of Politics, Vol. 2, No. 6, pp. 119-103. (in Persian).
35.  Niakouyi, Seyed Amir;  Moradi Kelardeh, Sajjad (2015). “Competition of regional powers in Iraq”.  Foreign Relations Journal, Vol.7, No. 1, pp. 169-121. (in Persian).
36.  Niakouyi, Seyed Amir;  Setoudeh, Ali Asghar (2016).  “The nature of Saudi Arabia's strategy against the Islamic Revolution of Iran in the Syrian-Iraq conflict”.  Journal of the Islamic Revolution, Vol.5, No. 17, pp. 110-95. (in Persian).
37.  Noor Alivand, Yasser (2017). “Saudi Arabia and efforts to re-balance Iran.  Journal of Strategic Studies”, Vol. 20, No. 1, pp. 32-7. (in Persian).
38.  Obaid, Nawaf (2016), “The Salman Doctrine: the Saudi Reply to Obama's Weakness”, The National Interest, available At:
http://nationalinterest.org/feature/the-salman-doctrine-thesaudi-reply-obamas-weakness-15623
39.  Plebani, Andrea (2014), “The Unfolding Legacy of al-Qa‘idA in Iraq: From al-Zarqawi to the New Islamic Caliphate”, Università Cattolica del Scaro Cuore, Vol. 5, No. 4, pp. 1-36
40.  Prifti, Bledar (2017), US Foreign Policy in the Middle East: The Case for Continuity: Springer, pp. 1-163
41.  Rashid, Ahmed (2014), “ISIS: What the US Doesn’t Understand”, The New York Review of Books, Available at: http://www.nybooks.com/blogs/ nyrblog/2014/dec/02/isiswhat.
42.  Saikal, Amin (2016), The Arab World and Iran: A Turbulent Region in Transition, New York: Palgrave Macmillan US, pp. 1-231
43.  Schueftan, Dan (2017), “Israel's Regional Alliances: Strategic relations with Saudi Arabia and the Gulf States in historical perspective”, Mideast Security and Policy Studies, No. 133, May, pp. 32-62
44.  Shahriari, Mohammad Ali (2018). “Analysis of the relations between the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia in Iraq in the form of movements theory”.  Journal of Parliament and Strategy, Vol. 24, No. 92, pp. 310-279. (in Persian).
45.  Shariati, Shahrooz;  Vakili, Behnam (2017).  “Analysis of the effect of terrorism on Iran's hegemony and regional power”. Journal of Strategic Policy Researches, Vol. 6, No. 52, pp. 41-67. (in Persian).
46.  Walt, Stephen M. (1985), ”Alliance Formation and the Balance of World power”, journal of International security, Vol. 9, No. 4 (Spring, 1985), pp. 3-43
47.  Walt‌, Stephen M. (1987), The Origins of Alliance, Ithaca, NY: Cornell University Press, pp. 1-336
48.  Walt‌, Stephen(1988), “Testing Theories of alliance‌ formation‌: the‌ Case of Southwest Asia”, International Organization, Vol. 42, No. 2 (Spring, 1988), pp. 275-316
 
 
    • تعداد مشاهده مقاله: 1,018
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 775
مطالعات سیاسی جهان اسلام
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 33
خرداد 1399
صفحه 51-76
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 877.33 K
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 1,018
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 775

APA

درج, حمید و عباسی, مجید . (1399). تقابل جویی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق(2018-2003). مطالعات سیاسی جهان اسلام, 9(1), 51-76. doi: 10.30479/psiw.2020.9783.2424

MLA

درج, حمید , و عباسی, مجید . "تقابل جویی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق(2018-2003)", مطالعات سیاسی جهان اسلام, 9, 1, 1399, 51-76. doi: 10.30479/psiw.2020.9783.2424

HARVARD

درج, حمید, عباسی, مجید. (1399). 'تقابل جویی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق(2018-2003)', مطالعات سیاسی جهان اسلام, 9(1), pp. 51-76. doi: 10.30479/psiw.2020.9783.2424

CHICAGO

حمید درج و مجید عباسی, "تقابل جویی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق(2018-2003)," مطالعات سیاسی جهان اسلام, 9 1 (1399): 51-76, doi: 10.30479/psiw.2020.9783.2424

VANCOUVER

درج, حمید, عباسی, مجید. تقابل جویی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاست عراق(2018-2003). مطالعات سیاسی جهان اسلام, 1399; 9(1): 51-76. doi: 10.30479/psiw.2020.9783.2424

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • کسب رتبهQ1 فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام در پایگاه استناد ... 1398-12-10
  • رتبه بندی نشریات علمی 1397-02-18
  • پیگیری مقاله های ارسالی به فصلنامه 1396-09-12
  • هزینه چاپ مقاله در فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1396-09-12
  • رویکرد فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام 1393-07-02

Creative Commons License
نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام از قانون بین المللی کپی رایت Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC) پیروی میکند

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب